14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu
Antalya’da Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nin (ALKÜ) ev sahipliğinde gerçekleştirilen 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nda Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri ve önemi bir kez daha kanıtlandı.
14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nu TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA) ve Uluslararası Haber Ajansı (UHA) adına Genel Yayın Koordinatörü Veysel KAVRAYAN takip etti.
İşte Veysel KAVARAN’ın izlenimleri:
Bilindiği gibi, yeryüzündeki diller, genellikle köken ve yapı bakımından olmak üzere iki şekilde sınıflandırılmış olup, köken bakımından Türkçe, dünya dilleri içinde Altay dilleri arasında gösterilmiş ve bu gruba Türkçenin dışında Moğolca ve Mançu-Tunguzca da yer alıyor. Bazı araştırmacılara göre, Korece ve Japonca da bu gruba dahil edilebiliyor.
Diller, yapılarına göre, yani tipolojik sınıflandırmaya tâbi tutulunca Türkçe, eklemeli diller grubunda yer alırken, bu grupta Türkçe ile birlikte Macarca, Fince, Moğolca gibi diller de bulunuyor.
Türkçe sondan eklemeli bir dil olup, eklemeli dillerde yeni kelimeler ve terimler türetmek oldukça kolay. Türkçe bu bakımdan yeni kelimeler türetmeye elverişli bir dil ve zengin bir ek sistemi mevcut. Fransız Türkolog Jean Deny, Türkçenin yapısının mükemmelliğini matematik formülüne benzetiyor.
Türkçe dünyanın en zengin dillerinden biri ve Türkçeye bu zenginliği sağlayan çeşitli güç kaynaklarının olması: Bu güç kaynaklarının başında tarih gelir. Türkçe, kökleri binlerce yıl önceye uzanan yeryüzünün sayılı dillerinden. Türkçenin yaşını ortaya koymaya çalışan araştırmacılar Sümercedeki kelimelerle Türkçeyi karşılaştırmışlar ve Osman Nedim Tuna’nın bu konuda araştırma yapan isimlerin başında geliyor.
Tuna’ya göre Sümerce ile Türkçe arasında ortak 168 kelime var. Türkçenin dünyanın köklü dillerinden oluşunun bir başka kanıtı da, ortaya çıkışı yüzyıllar alan üst anlamlar ve mecazlı kullanımların Türkçede bolca kullanılması.
Lehçeler bir tarafa bırakılacak olursa, yalnızca Türkiye Türkçesinin yazı dilinin söz varlığı bugün 114 bini aşmış durumda. Türkçe kelime hazinesi açıdan sahip olduğu bu zenginlik ile de dünya dilleri arasında önemli bir yere sahip.
Türkçe, dünya dilleriyle etkileşim hâlinde olmuş ve olacaktır da. Başka dillerden Türkçeye kelime geçtiği gibi Türkçeden de başka dillere kelimeler geçmiş. Bugün, Çincede 300, Farsçada yaklaşık 3000, Urducada 227, Arapçada yaklaşık 2.000, Rusçada yaklaşık 2.500 olmak üzere çok sayıda TÜRKÇE kelime başka dillerde kullanılıyor.
Türkçenin yaygınlığı da onun güç kaynaklarından olup, 1980’lerde UNESCO tarafından hazırlanan bir raporda Türkçenin konuşucu bakımından dünyanın beşinci büyük dili olduğu açıklanmış.
14. ULUSLARARASI DÜNYA DİLİ TÜRKÇE SEMPOZYUMU SONA ERDİ
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nin (ALKÜ) ev sahipliğinde gerçekleştirilen 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu üç gün süren etkinliklerin tamamlanmasının ardından sona erdi.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) ev sahipliğinde Eğitim Fakültesi Eğitim Fakültesi Başöğretmen Atatürk Konferans Salonunda üç gün 20-22 Ekim tarihleri arasında 19 farklı ülkenin, 115 kurum 358 bilim insanının katılımıyla gerçekleşen 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya Valiliği, Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Dil Kurumu, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Radyo Televizyon Üst Kurulu, Alanya Belediyesi ve UNESCO gibi önemli kurumlar tarafından desteklendi.
ALKÜ ev sahipliğindeki sempozyumda iki gün süren oturumlarda, Konusunda uzman bilim insanları tarafından 51’i yüz yüze 4’ü çevrim içi olmak üzere toplamda 55 oturumun gerçekleştirildiği sempozyumda sunulan 284 bildiriyle dünya dili Türkçe her yönüyle ele alındı.
ÖNEMLİ İSİMLER KATILIM GÖSTERDİ
Bu önemli organizasyonun sempozyumun açılışına, Antalya Vali Vekili ve Alanya Kaymakamı Dr. Fatih Ürkmezer, Alanya Belediye Başkanı Adem Murat Yücel, ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Filiz Kılıç, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanı Prof. Dr. M. Öcal Oğuz, Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı ve ALKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir, Dünya Dili Türkçe Sempozyumları Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin yanı sıra akademik ile idari personel katıldı.
REKTÖR KALAN’DAN MİLLİ KİMLİK VURGUSU
Sempozyumun açılışında, millî kimlik vurgusu yapan ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan, millî kimliği daha güçlü kılacak bir etkinlik düzenlemekten büyük mutluluk ve şeref duyduğunu belirtti. Rektör Kalan, ALKÜ’nün genç ve dinamik kadrosuyla bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerine ve milliği kimliğe hizmet eden faaliyetleri yürütmekte kararlı olduklarını kaydetti. Türkçeye olan gönül borçlarını ALKÜ olarak bir nebze de olsa ödeyebilme sorumluluğunu üstlenmekten şeref duyduklarını ifade eden Rektör Kalan, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk hakkındaki sözlerine atıfta bulunarak, “Türk dilinin araştırılmasının, incelenmesinin ve ‘bilinçle işlenmesinin’ yalnızca bir dil meselesi olmadığını vurgulamış ve Türk dili araştırmalarını, tarihî gerçekliğe, pozitif bilime hizmet etmesi bakımından çok önemli bir görev olarak addetmiştir” dedi.
“ÇOCUKLARIMIZA VE GENÇLERİMİZE DİLİMİZİ İYİ ÖĞRETMELİYİZ”
“Atatürk’ün kalbimiz ve zihnimiz dediği Türkçeye yönelik Alanya’da böyle bir ev sahipliği yapılmasından dolayı mutlu ve gururluyuz” diyen Antalya Veli Vekili ve Alanya Kaymakamı Dr. Fatih Ürkmezer, “Çocuklarımıza da gençlerimize de dilimizi en iyi şekilde aktarmamız gerekiyor. İşte bizlerde Sayın Antalya Valimiz öncülüğünde bütün ilimizde bu yönde uygulanan eğitsel çalışmalarımız var. Bu proje kapsamında çocuklarımıza dilimizi en iyi şekilde geliştirmeleri için düzenli olarak başta okuma çalışmaları yapıyor, dilimizin ürettiği çok çeşitli eserler ile dilimize çevrilmiş olan bütün eserlerin okunması yönünde çalışmalar yürütüyoruz” dedi.
“TÜRKÇE DÜNYA DİLİDİR”
‘Dilimiz bizim namusumuzdur’ diyen Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Filiz Kılıç, Türk dilinin, Türk Kültürünü gelecek nesillere aktarmasında önemli araç olduğunu vurguladı. Türkçe’nin dünya dili olduğunu belirten Kılıç, “Türkçe, Sibirya’dan Orta Avrupa içlerine kadar çok geniş bir coğrafyada anadillerden biri olarak kullanılabiliyor” dedi. Ayrıca Kılıç, küreselleşen dünyada Türkçe’nin gelecek nesillere düzgün bir şekilde aktarılması için korunması gerektiğini belirtti.
YÜCEL’DEN ALKÜ’YE TEŞEKKÜR
Sempozyumda konuşan Alaya Belediye Başkanı Adem Murat Yücel de, “Alanya’yı fethederek, bu kenti Türk-İslam şehri yapan, Alanya’yı Türklükle, Türkçe ile tanıştıran, bizlere Türk-İslam Medeniyeti ile ilgili bir çok manevi değer ve tarihi eser bırakan Selçuklu Sultanı Büyük Hakan Alaaddin Keykubat’ın şehrinde ve onun adını taşıyan üniversitemizde bu sempozyumu yapıyor olmak bizler için ayrı bir gurur kaynağıdır. Ötüken’den Orta Asya’ya, Orta Asya’dan Anadolu’ya, Anadolu’dan tüm dünyaya yayılan, büyük devletler kuran, Turan ülküsünü ve İslam Medeniyetini kıtalara hakim kılan, bugün yolumuzu aydınlatacak anlayış ve manevi değerleri bizlere miras bırakan, atalarımıza, ecdadımıza hepimizin çok büyük bir vefa borcu var. Atalarımızın mirasına sahip çıkmak, onu yaşamak ve yaşatmak bizlerin öncelikli görevidir. Çünkü Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ülküsüyle dil ve tarih başta olmak üzere millî kimliğimizi besleyen bilim ve sanat çalışmaları bizim için öncelikli çalışma alanlarımızdır. Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitemiz Rektörlüğüne 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nu gerçekleştirdikleri için teşekkürümü sunuyorum” dedi.
SEMPOZYUMDA YENİ BİLGİ VE YAKLAŞIMLAR ORTAYA KONDU
Sempozyumun birinci gününde, gündüz gerçekleşen bilimsel oturumların ardından akşam da düzenlenen Azerin konseri ile dostluk ve birliktelik rüzgârı eşliğinde Türk dünyasında müzik yolculuğuna çıkıldı.
Sempozyumun ikinci günün sonunda ise sempozyumu değerlendirme oturumu yapıldı. Bilimsel ve sosyal programların başarıyla tamamladığı sempozyum ile literatüre önemli katkılar sağlandı.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan tarafından büyük önem verilen ve ALKÜ’nün katkılarıyla gerçekleşen sempozyum kusursuz bir şekilde tamamlanması son derece önemliydi.
Prof. Dr. Ekrem Kalan, üniversite ve çalışanları olarak bu başarılı organizasyon sayesinde çıtayı çok yukarıya taşıdıklarını belirterek, sempozyumun düzenlenmesinde ve organizasyonda emeği geçen sempozyum düzenleme kuruluna, sekretaryaya ve görev alan tüm öğrencilere teşekkür etti.
Değerlendirme oturumunda konuşan Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir de, “Organizasyonun başından sonuna kadar her türlü desteği yanımızda hissettiğimiz Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Ekrem Kalan’a minnettarız. Genç, özverili ve çalışkan ekibimiz olmasaydı bu güzelliklerin hiçbiri olmazdı.” dedi.
Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi Yeni Türk Dili Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Fatih Özek ise, “ Bu yıl Alanya ALKÜ’de yapılan bu değerli çalışma biz alan hocalarını oldukça memnun etmektedir. Türk Dili’nin bir dünya dili olduğunu biz uzmanlar biliyoruz. Bunu burada yapılan akademik çalışmalarla daha iyi hale nasıl getirilebileceğini tartıştık. Dil konusu her alanda derin bir konudur. Tüm ev sahibi üniversitemize ve bizi misafir eden sempozyum kuruluna şahsım ve kurumum Fırat Üniversitesi adına teşekkürlerimi iletirim” dedi.
DEĞERLENDİRME OTURUMUNDA ALKÜ’YE TAM NOT
Değerlendirme oturumunda Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun, Prof. Dr. Umay Türkeş, Prof. Dr. Muhsine Börekçi, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin ve Prof. Dr. Ali Akar, 14. Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nu değerlendirdi.
Oturumu değerlendiren öğretim üyeleri, 14. Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nun bilimsel ve sosyal programlarını başarılı bulduklarını ifade etti. Değerlendirme oturumundaki bilim insanları, her yıl gelişerek devam eden Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nu bu yıl üstlenen Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi yönetimini tebrik ederek, çıtanın biraz daha yükseldiğini kaydetti.
Sempozyumun sonunda protokol üyelerine Rektör Kalan tarafından plaket ve Sultan Alaaddin Keykubat’ın Çiftbaşlı Kartal figürlü asası hediye edildi. Sempozyum bilim programlarının ardından ise Azerbaycan’ın güçlü sesi Azerin, Kestel Yerleşkesi Amfitiyatro’da sevenlerine müzik şöleni yaşattı.
SEMPOZYUMDA KÜLTÜREL ETKİNLİKLER DE YER ALDI
Sempozyum, değerlendirme oturumunun tamamlanmasının ardından ALKÜ Amfitiyatrosu’nda, ALKÜ Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı ve Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Müzik Bölümü öğretim elemanlarının birlikteliğiyle Türk Halk Müziği konseri ile devam etti.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Genel Sekreteri Alper Özyürek’in de sempozyumun her alanının sorunsuz ve en iyi şekilde geçmesi için büyük özveri göstermesi gözlerden kaçmadı.
Sempozyumun üçüncü gününde ise farklı kültür ve coğrafyalardan gelen birçok bilim insanına Alanya gezisi düzenlendi. Program kapsamında, Türkçe’nin dünya dili olma niteliğinin canlı bir şekilde sergilendiği şehirlerden biri olan Alanya’da, katılımcılara Alanya Kalesi, Kızıl Kule ve yat turu gezisi düzenlendi.
[TÜHA Haber Ajansı, 28 Ekim 2022]