NATO-Rusya Kuruluş Yasası’nın 25. Yıldönümü

BRÜKSEL – TÜHA HABER / İtalyan Amiral Giampaolo Di Paola ve Rus General Nikolay Makarov memnun. Mayıs 2011’de, Brüksel’deki NATO karargahında, ittifakın Askeri Komitesi başkanı ve Rus Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı, daha yakın işbirliğine ilişkin bir belge imzaladı.  Anlaşma, 27 Mayıs 1997 tarihli NATO-Rusya Kurucu Yasasına dayanıyordu.

İlk geçici adımlar

Yakınlaşma, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden önce başladı. Temmuz 1990’da Londra’daki bir zirvede NATO, Varşova Paktı ülkelerini artık düşman olarak görmediğini açıkladı. Birkaç gün sonra ittifakın genel sekreteri, eski Alman savunma bakanı Manfred Wörner, SSCB başkanı Mihail Gorbaçov ile görüşmek üzere Moskova’ya gitti.

Düşmanlıklara kalıcı bir son mu?

Paris, 27 Mayıs 1997: Burada, Karşılıklı İlişkiler, İşbirliği ve Güvenlik Konulu NATO-Rusya Kurucu Senedi imzalandı. Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Fransa başkanları – Bill Clinton, Boris Yeltsin ve Jacques Chirac – NATO Genel Sekreteri Javier Solana ve diğer NATO ülkelerinin liderleriyle yeni bir dönemin başlangıcı olarak müjdelenen şeyi kutluyorlar.

NATO-Rusya Konseyi

2002 yılında kurulan NATO-Rusya Konseyi, askeri politika konularını tartışmak ve işbirliğini koordine etmek için ana platform haline geldi. NATO, Rusya’nın Gürcistan’ı işgali nedeniyle Ağustos 2008’de çalışmalarını askıya aldı, ancak bir yıldan kısa bir süre sonra yeniden başladı. Nisan 2011’de Berlin’deki Konseyin bu toplantısında, dışişleri bakanları Libya ve Afganistan’daki duruma odaklandılar.

Vladimir Putin istediğini aldı

NATO-Rusya Konseyi Nisan 2008’de Bükreş’teki bir NATO zirvesinde toplandı. Ardından Vladimir Putin çok memnun görünüyordu. Zirvede özellikle Almanya ve Fransa’dan Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya katılmasına itirazlar oldu ve her iki ülkenin katılımı süresiz olarak ertelendi. Bu tam olarak Rusya başkanının hedefi olarak belirlediği şeydi.

Çözümler üzerinde çalışmak

Temmuz 2011: NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, St. Petersburg’da koşu yaparken görülüyor. NATO-Rusya Konseyi’nde önceki akşam Soçi’de füze savunması ve nükleer silahlarla ilgili görüşmeler zor olmuştu. Ancak, iki taraf karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümler aramaya devam etti. Rasmussen, Rus Deniz Harp Okulu’ndaki öğrencilere bir konuşma yapmak için St. Petersburg’daydı.

Rusya Mistral saldırı gemilerini alacaktı

NATO’nun ne kadar güven duyduğunun bir örneği, Fransa’nın Moskova ile iki Mistral sınıfı amfibi hücum gemisi teslim etmek için yaptığı anlaşmadır. Ancak Rusya 2014’te Kırım’ı ilhak ettiğinde Paris anlaşmayı iptal etti ve onun yerine iki gemiyi Mısır’a sattı.

Korsanlara karşı güç birliği

İki taraf arasındaki işbirliğinin bir biçimi, uluslararası ticari nakliye yollarının güvenliğini artırmaya yönelik ortak bir çabaydı. Şubat 2013’te Rus gemisi Severomorsk’un mürettebatı, korsanlarla mücadele taktiklerini geliştirmek için Aden Körfezi’ndeki Aden Körfezi’nde İtalyan gemisi San Marco ile birlikte bir tatbikata katıldı.

Ulyanovsk’ta işbirliği yok

Önemli bir ticari işbirliği projesi, özellikle uzun pistlere sahip olan Ulyanovsk’taki Vostochny havaalanının kullanılmasıydı. NATO’nun hava sahasını Batı Avrupa’dan Afganistan’a olan tedarik hattının bir parçası olarak kullanmasına izin verilecekti. Ancak plan, Rusya’da yaygın protestolarla karşılandı ve 2012’de terk edildi.

2013’te hala gülümsüyor

Ekim 2013’te Brüksel’de NATO-Rusya Konseyi savunma bakanlarının olağan toplantısı yapıldı. O zamana kadar, Moskova ile Batı arasındaki ilişki zaten gergindi, ancak Rus Sergei Shoigu ve ABD’li mevkidaşı Chuck Hagel hala gülümsüyordu. Dört ay sonra Rusya, Kırım’ı ilhak etmek için askeri operasyonunu başlattı.

NATO Ukrayna’yı destekliyor

Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhak etmesinin ve doğu Ukrayna’da savaşı kışkırtmasının ardından NATO, Moskova ile işbirliğini dondurdu ve Ukrayna cumhurbaşkanı Petro Poroshenko’yu İngiltere’deki 2014 NATO zirvesine davet etti. Her iki taraf da Rusya’nın eylemlerini kınadı ve ittifak ile Ukrayna arasında özel bir ortaklık geliştirmeye kararlı olduklarını belirtti.

Son, başarısız, savaştan kaçınma girişimi

İttifak Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 2021’in sonunda, Ukrayna sınırında Rus birliklerinin birikmesi ve Moskova’nın NATO’nun 1997 hattının gerisine çekilmesi talebini göz önünde bulundurarak, iki tarafın müzakereler için bir araya gelmesini önerdi. 12 Ocak 2022’de bir Rus heyeti Brüksel’e geldi. 24 Şubat’ta Rusya Ukrayna’ya saldırdı ve NATO ile 25 yıllık işbirliğine son verdi.

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir

[TÜHA Haber Ajansı, 29 Mayıs 2022]