Biden ve Macron Telefonda ‘Denizaltı Krizi’ni Görüştü

TÜHA HABER / Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ABD Başkanı Joe Biden telefonda görüştü. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, iki liderin 15 Eylül’de Avustralya, İngiltere ve ABD’nin imzaladığı nükleer denizaltı anlaşmasıyla ilgili görüştüğünü bildirdi. Açıklamada, ‘’Fransa’nın ve Avrupalı ortaklarımızın stratejik çıkarlarını ilgilendiren konularda müttefikler arasında açık istişareler yapılsaydı, duruma ‘yarar sağlayacağı’ konusunda liderler mutabık kaldı’’ denildi.

(TÜHA) Türkuaz Uluslararası Haber Ajansı Avrupa Temsilcisi Tuba Nur TÜRKELİ’nin (VOA)’ya dayandırdığı haberinde, Biden ve Macron, güvenin sağlanması için koşulları yaratmayı ve ortak hedeflere yönelik somut önlemler önermeyi amaçlayan bir derinlemesine istişare süreci başlatmaya karar verdi. Liderler, ortak anlayışlara ulaşmak ve bu süreçte ivmeyi sürdürmek için Ekim ayı sonunda Avrupa’da buluşmaya karar verdi.

Açıklamada, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Fransa Büyükelçisi’nin gelecek hafta Washington’a dönmesine karar verdiği de belirtildi.

Elysee’den yapılan açıklamada da benzer ifadeler yer aldı; iki liderin, Fransa ve Avrupalı ortakların stratejik çıkarlarına ilişkin konularda müttefikler arasında açık istişarelerin, bu durumu ”önleyebileceği” konusunda anlaştıkları belirtildi. Fransa’nın Washington büyükelçisi Philippe Etienne’in önümüzdeki hafta görevinin başına döneceği duyuruldu.

Açıklama, “ABD özellikle son zamanlarda AB’nin Hint-Pasifik bölgesindeki işbirliği stratejisi çerçevesinde, Fransa ve AB’nin bölgedeki angajmanının, stratejik öneme sahip olduğunu bir kez daha teyit etti. ABD ayrıca, Avrupa savunmasının daha güçlü ve verimli olması, transatlantik ve küresel güvenliğe olumlu katkıda bulunması ve NATO’nun rolünü tamamlaması gerektiğinin de farkındadır” denildi.

Biden ayrıca, teröre karşı ortak mücadelenin bir parçası olarak, “Sahra bölgesindeki Avrupa devletleri tarafından yönetilen terörle mücadele operasyonlarına desteğini güçlendirme” sözü de verdi.

Avustralya, Fransa ile olan konvansiyonel denizaltı anlaşmasını iptal etmiş, geçen hafta ABD ve İngiltere ile nükleer denizaltı anlaşmasına imza atmıştı. Bu gelişme üzerine Fransa, Washington ve Canberra’daki büyükelçilerini geri çağırmıştı.

Elysee Sarayı’ndan görüşme öncesi yapılan açıklamada, Fransa Cumhurbaşkanı’nın telefon görüşmesi sırasında Biden’ın, denizaltılarla ilgili karar alınmadan önce müttefiklerle istişarelerin yapılmış olması gerektiğini ve ABD’nin Avrupa’nın egemenliğini tanıması gerektiğini kabul etmesini beklediği belirtilmişti.

Fransa’nın büyükelçisini Washington’dan uzaklaştırma kararı, Paris’in ABD’ye karşı ilk defa bu sertlikte hareket etmesi anlamına geliyordu.

Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian 17 Eylül’de yaptığı açıklamada, Macron’un bu kararı, meselenin “olağanüstü önemi” nedeniyle aldığını söylemişti. Fransa’nın tepkisine Almanya ve Avrupa Birliği’nden de destek gelmişti.

Macron’un ofisi, Çarşamba günü İngiltere’nin Daily Telegraph gazetesinde yayınlanan ve cumhurbaşkanının Avrupa Birliği ordusunun kurulması karşılığında Fransa’nın BM Güvenlik Konseyi’ndeki daimi koltuğundan vazgeçmeye istekli olduğunu iddia eden haberi de açıkça yalanladı.

Johnson’dan Fransa’yı kızdıracak çıkış

Öte yandan İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Fransa’ya durumu artık kavraması, ABD ve Avustralya’daki müttefiklerini üçlü nükleer denizaltı anlaşmasıyla ilgili ‘’rahat bırakmasını’’ söyledi.

Biden’la Washington’da görüştükten bir gün sonra konuşan Johnson, “Dünyanın dört bir yanındaki sevgili arkadaşlarımızdan bazılarının tüm olanları ‘’kavraması’’ ve ‘’rahat bırakmasının’’ zamanı olduğunu düşünüyorum, çünkü bu temelde küresel güvenlik için ileriye doğru büyük bir adım” dedi. Johnson, mesajını İngilizce ve Fransızca kelimelerle karışık olarak verdi.

Johnson anlaşmanın kimseyi dışlamaya çalışmadığını, Çin’e düşman olmadığını, üç ülke arasındaki bağları ve dostluğu güçlendirmek için yapıldığını söyledi.

İngiltere Başbakanı’nın açıklamalarının Paris’i daha da öfkelendirmesi muhtemel. Reuters haber ajansına bilgi veren iki diplomatik kaynak, yakın vadede İngiltere ile temasların sınırlandırılması yönünde talimatlar bulunduğunu söyledi.

Fransa’dan bir diplomatik kaynak, Johnson’ın İngiltere’nin Brexit’ten sonraki emellerini tanımlamak için kullandığı slogana atıfta bulunarak, “‘Küresel Britanya’, Avrupa’yı marjinalleştirirken kendini dünyaya göstermeyi hedefliyor gibi görünüyor. Bunu kabul edemeyiz” dedi.

Yetkililere göre, yeni ortaklığı zorlamada İngiltere’nin rolü başlangıçta düşünülenden daha büyük. Zira anlaşmanın Haziran ayında Cornwall’da Başkan Emmanuel Macron’un da katıldığı G7 liderleri zirvesi sırasında şekillendiği belirtiliyor.

[TÜHA Haber Ajansı, 23 Eylül 2021]