Bir yılı 18 saat olan bir öte gezegen keşfedildi

TÜHA HABER / Gökbilimciler, bir yılı Dünya’daki bir günden çok daha kısa olan bir öte gezegen keşfettiler.

Dünya’dan 1000 ışık yılı uzakta bulunan öte gezegenin yıldızının etrafındaki bir turu yalnızca 18 saat sürüyor.

Yıl, bir gezegenin yıldızı etrafında bir tam tur attığı süreyi ifade eder. Her gezegenin yıldızı etrafındaki hızı ve yörüngesi farklı olduğundan, her gezegen için ‘1 yıl’, farklı bir zaman dilimini ifade ediyor. Gezegenimiz Dünya, Güneş’in etrafında 365 günde dönerek bir yılı tamamlıyor.

Warwick Üniversitesi’nden bilim insanları şimdiye kadar tespit edilebilmiş en kısa yörüngeli gezegeni keşfettiler. Jüpiter’in büyüklüğüne benzer bir büyüklükte olan ve Dünya’dan yaklaşık 1000 ışık yılı uzaklıkta olan bu gezegenin yıldızının etrafındaki yörüngesini 18 saatte tamamladığı anlaşıldı.

18 saatlik yörünge süresi olan NGTS-10b isimli gezegen Yeni Nesil Geçiş Araştırması’nın(NGTS) bir parçası olarak keşfedildi. Şili’de bulunan Paranal Gözlemevi’nde devam eden çalışmada büyüklüğü Neptün büyüklüğüne kadar olan gezegenlerin keşfedilmesi için çalışılıyor.

Webtekno’da yer alan bilgiye göre, NGTS çalışmasında her seferinde 100.000 yıldız içeren görüntüler elde ediliyor. Araştırmada, gezegenler yıldızların önünden geçerken oluşturdukları parlaklık düşüşlerine dikkat ediliyor. Yapılan gözlemler sırasında bir yıldızın ışığındaki sık gerçekleşen parlaklık düşüşleri gökbilimcilerin dikkatini çekti.

Warmick Üniversitesi’nde görevli olan ve Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlanan makalenin de baş yazarı olan Dr. James McCormac, “Güneşten çok farklı olmayan bir yıldızın etrafında son derece kısa bir dönemde yörüngesini tamamlayan, Jüpiter büyüklüğündeki NGTS-10b’nin keşfini duyurmaktan heyecan duyuyoruz” dedi.

Gökbilimciler, kısa yörünge dönemleri olan sıcak gaz devi gezegenlerin, büyüklükleri ve yıldızlarının etrafından sık geçişleri nedeniyle tespit edilmesinin kolay olduğunu ama bu gezegenlerin son derece nadir olduklarını söylüyorlar.

NGTS-10b, yıldızına çok yakın olduğu için çok kısa bir yörüngeye sahip durumda. NGTS-10b kendi yıldızına yıldızına, Güneş Sistemi’nde Güneş’e en yakın olan gezegen olan Merkür’den 27 kat daha yakın bir yörüngede dönüyor. Gökbilimciler, gezegenin yıldıza bu kadar yakın olması nedeniyle kısa bir sürede parçalanacağını düşünüyorlar.

Gaz devi gezegen yıldızının çekim kuvveti nedeniyle sadece bir yüzü yıldıza sürekli bakacak şekilde dönüyor. Gökbilimciler, gezegenin yıldıza bakan kısmında sıcaklığın 1000 santigrat dereceden fazla olduğunu düşünüyorlar. NGTS-10b’nin yıldızının yarıçapı Güneş’in yarıçapının yüzde 70’i kadar ve yıldız Güneş’ten 1000 derece daha soğuk.

Geçiş fotometrisi kullanan bilim insanları, gezegenin Jüpiter’den yüzde 20 daha büyük ve kütlesinin Jüpiter’in hemen hemen iki katı kadar olduğunu tespit ettiler. Gökbilimciler, gaz devi olan bu gezegenin, bu tür gezegen evrimi hakkında önemli bilgiler verecek bir yaşam döngüsünde olduğunu açıkladılar.

Devasa büyüklükteki gezegenler tipik olarak yıldızlarından çok uzakta olurlar. Bu gezegenlerin yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde ya diğer gezegenler ya da kendi yıldızı ile girdikleri etkileşim nedeniyle yörüngelerinde değişiklikler meydana gelebilir. Gökbilimciler, NGTS-10b’nin zaman içinde aynı yörüngede kalıp kalmayacağını veya yıldızın içinde yok olup olmayacağını anlamak için önümüzdeki 10 yıl gezegeni gözlemeyi düşünüyorlar. 

[TÜHA Haber Ajansı, 22 Şubat 2020]