Büyük İpek Yolu ve Türk Dünyası

TÜHA HABER / “Büyük İpek Yolu ve Türk Dünyası” adlı uluslararası bilimsel konferans ve ” Azerbaycan İpek Yolu üzerinde ” kitabı sunum töreni, Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın Azerbaycan’ın başşehri Bakü’deki merkezinde gerçekleştirildi. 

(UHA) Uluslararası Haber Ajansı‘nın ‘Önce Vatan Gazetesi’den aktardığı haberinde, Etkinlikte Vakıf Başkanı Günay Efendiyeva, Türk dünyasının kültür ve mirasını korumak ve tanıtmak için teşkilatın hedefleri, faaliyetleri ve gelecekteki projeleri hakkında bilgi verdi.

Büyük İpek Yolu çalışmasının Vakıf için önemine değinen Günay Efendiyeva, 2017 yılında teşkilat tarafından Azerbaycan’da düzenlenen IV. Dünya Kültürlerarası Diyalog Forumu çerçevesinde “Kültür ve medeniyetlerin kavşağında Türk Dünyası“, 2019 yılında V. Dünya kültürlerarası diyalog forumu çerçevesinde uluslararası kuruluşların, aynı zamanda Türk Konseyi`nin, TÜRKPA`nın, TÜRKSOY`un, UNESCO`nun, IRSICA`nın başkan ve temsilcilerinin, dünyanın dört bir yanından gelen büyükelçi,  akademisyen ve Türkologların katıldığı “Büyük İpek Yolu’nun Türkçe konuşan ülkeler arasındaki diyalogun inşasında rolü” konulu yuvarlak masa düzenlendiğini vurguladı.

İşgalden kurtarılan tarihi topraklardaki kadim eserler yok edildi Konferansın 28 Mayıs’ta Azerbaycan Cumhuriyeti Günü arifesinde düzenlendiğini kaydeden G.Efendieva, bu bayramın Azerbaycan’ın ezeli topraklarına kavuşması vesilesiyle diger yıllardan daha da gururla kutlandığını bildirdi.

Vakıf Başkanı Günay Efendiyeva , Büyük İpek Yolu’nun ana kavşaklarından birinin Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan tarihi ve ezeli toprakları olduğunu vurguladı.

Azerbaycan’ın Cebrayil bölgesinde bulunan kadim Hudaferin Köprülerini örnek olarak gösterdi. Efendiyeva, işgal politikası sonucunda Büyük İpek Yolu’nun kesiştiği bölgelerde, binlerce yıldır var olan özgün mimari anıtların, kervansarayların, antik cami ve medreselerin yıkıldığını açıkladı.

Vakıf Başkanı, Azerbaycan’ın bugünkü haklı zaferi sayesinde, sanat eserlerinin kısa sürede görünümünü yeniden kazanacağını, bu yolun kalkınma, barış ve bütünleşmeye götüreceğinden hiç şüphesi olmadığını söyledi.

Proje Vakfa üye ülkelerde de gerçekleştirilecek Kitabın yayınlanmasının Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı tarafından yürütülen “Türk Dili Konuşan Ülkeler Büyük İpek Yolu üzerinde ” adlı geniş kapsamlı uluslararası projenin, ilk bölümü olduğunu ifade  eden Günay Efendiyeva, projenin Vakfa üye ve gözlemci ülkelerde de gerçekleştirilmesinin planlandığını belirterek, Türkçe konuşan halkları birbirine yakınlaştırmanın ve tüm Türk kültür mirasının tanıtımının önemini vurguladı.

Konferansta konuşma yapan Azerbaycan Kültür Bakan Yardımcısı Vagıf Aliyev, İpekYolu’nun insanlığın medeni gelişimini tarihsel olarak hızlandırdığını, kültürel alışverişin genişlemesine önemli katkılar sağladığını ve katalizör haline geldiğini kaydetti.

Tarihi İpek Yolu yeniden canlanacağına inanıyorum Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Doç. Dr. Cahit Bağçı da konuşma yaparak, medeniyeti, kültürü, tarihsel olarak geçmişte yaşanmışlığı bugüne taşıdıkları için kitabın yayınlanmasında emeği geçen herkese teşekkür etti.

Projenin önemini vurgulayan Büyükelçi Bağcı, kitabın bir çok konferanslarda ele alınacağını belirterek, sadece Azerbaycan’da değil, Türkiye’de, Kazakistan’da, Kırgızistan’da, Özbekistan’da ve Tacikistan’da, tarihi İpek Yolu’nun rolünü kıymetlendirecek seminerler, sempozyumlar, araştırmalar, akademik makalelere temel teşkil edeceğini kaydetti.

Doç. Dr. Cahit Bağçı da konuşmasında, “ Türkçede çok güzel atasözü vardır. “Işık Doğudan gelir”. Burada yalnız güneş ışığı değil, medeniyyetin de Doğuda oluştuğu gösteriliyor. Anadolu’da 10 bin yıl öncesine ait tarihi anıtların olmasıyla ilgili kanıtlar vardır. Bakü’de, Şeki’de, Kuba’da, Gebele’de, aynı zamanda diğer Türk coğrafyalarında Büyük İpek Yolunun tarihi izleri olmuştur. Bizler de atalarımızın miras bıraktığı değerlere sahip çıkarak, her alanda işbirliği yürüterek, medeniyet yolunu tekrardan bir araya getirebilir, gücümüzün birliğimizde olduğunu kanıtlayabiliriz” diye belirtti.

Karabağ Zaferine değinen Büyükelçi, Azerbaycan’ın kendi topraklarını işgalden kurtarmasının, bütün Türk Dünyasına gurur yaşattığını vurguladı. Cahit Bağçı Doğudan Batıya geçip giden koridorun Hazar geçişiyle, Güney koridoru olarak ifade edilen Zengilan üzerinden Anadolu’ya, oradan Avrupa’ya giden tarihi İpekYolu’nun yeniden canlandırılacağına inandığını kaydetti.

Tarihi İpek Yolu’nda Azerbaycan’ın rolü ve önemi Kazakistan’ın Bakü Büyükelçisi Serjan Abdykarimov, Kırgızistan’ın Bakü Maslahatgüzarı Mukhamed Lou, Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı, Özbekistan’ın Bakü Büyükelçisi Bakhrom Ashrafkhanov, Türkmenistan’ın Bakü Büyükelçisi Mekan Ishanguliyev, bilimler doktoru, profesör, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi`nin asil üyesi Shahin Mustafayev projeyi takdir ederek, Büyük İpek Yolu’nun Türkçe konuşan halkların tarihini, kültürel mirasını ve geleneklerini tanıtmasındaki rolüne dikkat çektiler.

Türk dünyasında işbirliğinin önemi ve tarihi İpek Yolu’nu canlandırılması için çeşitli projelerin hayata geçirilmesinin önemi vurgulandı ve ayrıntılı olarak görüş alışverişinde bulunulduğu toplantıda kitabın, eskiçağlardan Orta Çağ’ın sonlarına kadar İpek Yolu üzerinde Azerbaycan tarihini inceleyen ilk akademik yayın olduğu kaydedildi.

Eserde, M.Ö. Azerbaycan’dan 2. yüzyıldan 16. Yüzyıla kadar geçen, uluslararası kara ve deniz ticaret yollarının etkisi, yani yaklaşık 1.700 yıl ile Azerbaycan’ın İpek Yolu boyunca küresel kültür alışverişindeki  rolü incelenmiştir. Monograf, farklı dillerdeki çok sayıda tarihi, arkeolojik ve yazılı kaynağa dayanmaktadır. Önsözünü, Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı Günay Efendiyeva’yanın yazdığı monografın hazırlanmasında AUBA asil üyesi Şahin Mustafayev’in önderliğinde, Dr. Ferda Asadov, AUBA muhabiri üyesi Jafar Giyasi, Doç. Dr. Goşkar Goşkarlı ve Tarih Bilimleri Doktoru Tarih Dostiyev yeraldı.

Etkinliğin sonunda Vakıf Başkanı tarafından, Azerbaycanlı bilimadamlarına “Azerbaycan İpekYolu üzerinde ” kitabının hazırlanmasında gösterdikleri hizmetlerden dolayı teşekkürname takdim edildi ve davetliler ile hatıra fotoğrafı çekildi.

***