Gazeteci-Editör Aslı SÖZBİLİR’in ‘Sabah Kahvesi’ ve Dünya Dönüyor!

* Günaydın! Bugün 10 Ağustos Cumartesi.

* Gazeteci-Editör Aslı Sözbilir ‘Sabah Hahvesi’ni sizin için hazırladı ve Dünya Dönüyor!

* İsrail, Norveç’i Filistin’den kovdu.

*  İran, Haniye suikastına “doğru” zamanda “uygun” yanıt vereceğini açıkladı.

* İyi okumalar…

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

İsrail Dışişleri Bakan Israel Katz, Norveç’in Filistin nezdindeki sekiz diplomatik temsilcisinin akreditasyonunun iptal edilmesine dair emir verdiğini açıkladı. Perşembe günü X hesabından yaptığı açıklamada Katz, “Norveç, Filistin meselesinde tek taraflı bir politika yürütüyor ve bu nedenle Filistin meselesinden uzaklaştırılacak,” ifadelerini kullandı.

İsraili’in kararı, Norveç’in 28 Mayıs’ta Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanımasının ardından geldi. Bu karar ile İsrail, Norveç’in 1995 yılında Batı Şeria’nın Al Ram kasabasında açtığı temsilciliklerini kullanmasını engelliyor. İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada kararın, Dışişleri Bakanı Israel Katz’ın Norveç’in Filistin devletini tanıması da dahil olmak üzere “İsrail karşıtı tutumuna” tepki olarak alındığını belirtildi.

Norveç Büyükelçiliği’ne, diplomatların akreditasyonlarının yedi gün içinde ve vizelerinin ise üç ay içinde iptal edileceği bildirildiği aktarıldı. Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, İsrail’in “Norveçli diplomatların Filistin’de çalışmasına artık izin vermeyeceğine” karar verdiğini belirtti.

Dışişleri Bakanı Barth Eide perşembe günü düzenlediği basın toplantısında, İsrail’in kararını “aşırı bir eylem” olarak nitelendirerek, ülkenin “Filistin halkına yardım etme kabiliyetini etkileyeceğini” belirtti. Norveç, Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanıyan 146. ülke.

***

İran: Haniye suikastına doğru zamanda uygun yanıtı vereceğiz İran Dışişleri Bakanı Vekili Ali Bakıri, Orta Doğu’da yoğun diplomatik temaslarla geçen günün ardından, ülkesinin Hamas lideri İsmail Haniye suikastına “doğru” zamanda “uygun” bir şekilde yanıt vereceğini söyledi. Bakıri, İslami İşbirliği Teşkilatı’nın (IOC) Suudi Arabistan’da İran’ın suikasta vermesi olası yanıtı ele almak için toplandığı Suudi Arabistan’da konuştu. ABD, IOC üyelerinin İran’ı “çatışmayı tırmandıracak adımlar atmasına” karşı uyarmasını umduğunu açıkladı. İran Dışişleri Bakanı Vekili Ali Bakıri, IOC üyelerinin İran’ın suikasta vereceği tepkiyi destekleyeceklerini umduklarını söyledi. Bakıri “İran’ın hamlesi sadece kendi egemenliğinin ve ulusal güvenliğinin savunması değil, aynı zamanda tüm bölgede istikrar ve güvenliğin savunulması olacak” dedi. Daha sonra IOC tarafından yayımlanan bildiride de “meşum saldırıdan tamamen İsrail’i sorumlu tuttukları” belirtildi ve suikast İran’ın egemenliğinin “ciddi bir ihlali” olarak tanımlandı. Ancak bildiride İran’ın olası bir askeri hamlesine destek verilmedi.

***

Rakibini zehirleyen Rus satranç oyuncusuna men cezası Rus santraççı Amina Abakarova, oyun tahtasına cıva dökerek rakibini zehirlediği iddiasıyla geçici men cezası aldı. Rusya Satranç Federasyonundan yapılan açıklamada, Mahaçkale’de düzenlenen turnuvada rakibini zehirleme teşebbüsünde bulunan Abakarova’nın ulusal müsabakalardan geçici olarak men edildiği duyuruldu. Abakarova’nın yürütülen hukuki sürecin sonuçlanmasının ardından ömür boyu men cezası alabileceği ifade edildi.

Olaya ilişkin Rusya basınında yer alan haberlere göre turnuvanın başlamasının ardından Abakarova’nın rakibi Umayganat Osmanova, rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Daha sonra kamera kayıtlarını inceleyen yetkililer, Abakarova’nın rakibini zehirleme amacıyla oyun tahtasına cıva döktüğünü tespit etti. Osmanova’nın kendisini ve yakınlarını hoş olmayan şeyler söyleyerek rahatsız ettiğini savunan Abakarova ise yaşanan durumun satranç ya da turnuvayla ilgisi olmadığını öne sürerek eylemlerini “şahsi husumetle alakalı fevri bir karar” olarak açıkladı. Ayrıca gözaltında tutulan Abakarova hakkında sağlığa zarar verme suçundan hapis cezası istemiyle dava açıldı.

Gazeteci-Editör* Aslı SÖZBİLİR

TCMB, 2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminlerini değiştirmedi. İran, Haniye suikastına “doğru” zamanda “uygun” yanıt vereceğini açıkladı.

TCMB enflasyon tahminlerini değiştirmedi Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın üçüncü enflasyon raporunun sunumu için kameraların karşısına geçti. Karahan 2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminlerini değiştirmediklerini belirtti. TCMB bu yıl sonu için tahminini yüzde 38 olarak korumuş oldu. TCMB Başkanı Fatih Karahan, önceki raporda yüzde 14 olarak açıklanan 2025 yıl sonu tüketici enflasyonu tahminini değiştirmedi. Karahan 2024 tahmin aralığını jeopolitik risklere atıfta bulunarak yüzde 34-42 aralığında koruduklarını belirtti. 2024 yıl sonu gıda enflasyonu varsayımı da yüzde 35,5 oldu. 2024 ortalama petrol fiyatı varsayımı ise 86,4 dolardan 84,2 dolara çekildi. Makroihtiyati politikaları uygulamaya devam edeceklerini belirten Karahan önümüzdeki dönemde diğer para piyasalarında da işlem yaparak likidite fazlalığını sterilize edeceklerini söyledi.

Bakan Kacır: 102 milyarlık yatırımı harekete geçirdik Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamındaki Yükselen Yenilikçi Teknolojiler Çağrısı’na başvuruların açıldığını bildirdi. Bakan Kacır, sosyal medya hesabından, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı’nın 6. çağrısına ilişkin paylaşım yaptı. Türkiye’yi kritik teknolojilerin üretim üssü yapma hedefiyle stratejik öneme sahip ürünlerin yerli ve milli imkanlarla üretilmesini amaçlayan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı’nın yeni çağrısını açtıklarını bildiren Kacır, daha önce açılan makine, mobilite, üretimde yapısal dönüşüm, sağlık ve kimya ürünleri ve dijital dönüşüm çağrıları kapsamında desteklemeye devam ettikleri 175 projeyle 12 milyar lirası AR-GE harcaması olmak üzere yaklaşık 102 milyarlık yatırımı harekete geçirdiklerini aktardı.

Hazine 1,5 milyar dolar tutarında DİBS ihraç etti Hazine ve Maliye Bakanlığı, 1,5 milyar dolar tutarında devlet iç borçlanma senedi (DİBS) ihracı gerçekleştirdi. Kurumsal yatırımcılara yönelik sabit kuponlu DİBS ihracının sonuçları, Bakanlığın internet sitesinde yayımlandı. Buna göre, Bakanlıkça, 9 Ağustos 2024 valörlü, 8 Ağustos 2025 itfa tarihli dolar cinsi devlet tahvili ihracına 1 milyar 550 milyon 100 bin dolar teklif geldi. Söz konusu teklifin tamamı karşılanarak, 1 milyar 550 milyon 100 bin dolar tutarında devlet tahvili ihraç edildi. DİBS almaya hak kazanan bankalara, satış tutarları bilgisi Merkez Bankası Ödeme Sistemleri İhale Sistemi vasıtasıyla iletildi.

TCMB’nin rezervleri 150 milyar doları aştı Merkez Bankası’nın (TCMB) Döviz rezervlerinde yeni rekor seviye gerçekleşti. TCMB verilerine göre, brüt rezervler 2 Ağustos ile biten haftada 150,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bir önceki hafta brüt rezervler 148 milyar dolar düzeyindeydi. Net rezervlerde de toparlanma ivmesi sürdü. TCMB’nin net rezervleri aynı haftada 51,4 milyar dolara yükseldi. Swap hariç net rezervler de 24,4 milyar dolardan 28,5 milyar dolar düzeyine çıktı. Öte yandan kur korumalı mevduatlar stopajın geldiği haftada 67,7 milyar TL ile 6 ayın en hızlı çıkışını yaşadı. Son veriyle birlikte kur korumalı mevduatların büyüklüğü 1,8 trilyon TL’nin altına geldi.

Kayıtlı işsiz sayısı aylık bazda Temmuz’da 114 bin kişi arttı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İşgücü Piyasası ve İstatistik Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan Temmuz 2024 İstatistik Bülteni’ne göre kayıtlı işsiz sayısı Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,66 düştü. Aylık bazda kayıtlı işsiz sayısının 114 bin 452 kişi arttığı Temmuz’da kayıtlı işsizlerin yüzde 47,7’si erkek, yüzde 52,3’ü kadın, yüzde 21,2’si 15-24 yaş grubunda yer aldı. İşkur verilerine göre kayıtlı işsiz sayısı yıllık bazda Temmuz ayında 312 bin kişi azaldı. İşkur aracılığıyla Temmuz ayında yıllık yüzde 34,15 artışla 85 bin 215’i (yüzde 61,4) erkek, 53 bin 666’sı (yüzde 38,6) kadın olmak üzere 138 bin 881 işe yerleşme gerçekleşti. 2024 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise 829 bin 31 işe yerleştirmeye aracılık edildi. Ocak-Temmuz 2024 döneminde sektörler itibarıyla en fazla işe yerleştirme sanayi sektöründe “İmalat” alanında; mesleklere göre ise en fazla işe yerleştirme sırasıyla “Turizm ve Otelcilik Elemanı, Özel Güvenlik Görevlisi (Silahsız) ve Reyon Görevlisi” mesleklerinde gerçekleştirildi.

Bursalı çiftçilerden protesto Bursa’da çiftçiler, Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde başta salçalık domates olmak üzere yetiştirdikleri ürünlere verilen fiyatların yetersiz olduğunu belirtip, ürünleri tarlada kaldığı gerekçesiyle eylem yaptı. Karacabey ve Mustafakemalpaşa ziraat odalarının çağrısıyla, tarım ve hayvancılıkta yaşanan sorunlara dikkat çekmek isteyen yaklaşık 5 bin çiftçi, dün saat 10.00 itibarıyla bin civarında traktörlerle Karacabey TİGEM önünde toplanmaya başladı. Artan maliyetlere karşın ürünlerin para etmediğini ve zarara uğradıklarını dile getiren çiftçiler, seslerini duyurabilmek adına Bursa-Balıkesir karayolunu kapattı. Mustafakemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Mehmet Aydemir, bezelye, soğan, buğday, arpa, kavun, karpuz ve sanayi domatesi başta olmak üzere pek çok üründe çiftçinin bu yıl maliyetlere katlanarak zorlu bir üretim gerçekleştirdiğini ancak emeklerinin karşılığını almak bir yana düşük fiyatlar yüzünden zarara uğradığını söyledi.Rusya’da kripto para madenciliği yasal hale geldi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kripto para madenciliğini yasal hale getiren yasayı onayladı. Kararnameye göre, Rus hükümetinin belirleyeceği kişi ve şirketler, belirlenen enerji tüketim sınırlarını aşmamak kaydıyla kripto para birimlerinin madenciliğini yapabilecek. Rusya Merkez Bankası 2021’de hazırladığı raporla ülkede kripto paraların tümüyle yasaklanmasını talep etmişti. Ancak kripto paralar, Ukrayna savaşının ardından Rus bankalarının SWIFT ödeme sisteminden çıkarılması nedeniyle ülkede giderek yaygınlaşmıştı. Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, 30 Temmuz’da yaptığı açıklamada, yıl sonuna kadar uluslararası ödemelerde kripto para kullanılmasının başlayabileceğini ifade etmişti. Öte yandan Putin, kripto paraların uluslararası ödemelerde ve Forex işlemlerinde deneysel olarak kullanılmasını yasal hale getiren yasayı onayladı. Buna göre, kripto paraların uluslararası ödemelerde ve Forex işlemlerinde deneysel olarak kullanılmasına başlanacak ve süreci Rusya Merkez Bankası denetleyecek.

ABD’de işsizlik başvurularında bir yılın en büyük düşüşü ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı geçen hafta neredeyse bir yılın en büyük düşüşünü yaşadı. Bu durum, geçen haftaki hayal kırıklığı yaratan raporun ardından işgücü piyasasının çok hızlı soğuduğu yönündeki endişeleri hafifletti. Buna göre, ülkede ilk kez işsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı, 3 Ağustos ile biten haftada 233 bin artış göstererek önceki haftaya kıyasla düşüş gösterdi. Piyasa beklentilerinin altında gerçekleşen başvuru sayısının 240 bin olacağı öngörülüyordu. İşsizlik maaşı başvurularına ilişkin önceki haftanın verisi de yukarı yönlü revize edilerek 249 binden 250 bine çıkarıldı. Süregelen işsizlik maaşı başvuru sayısı ise 27 Temmuz ile biten haftada 6 bin kişi artarak 1 milyon 875 bine yükseldi.

JPMorgan CEO’su uyardı: Resesyon tehlikesi bitmedi JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon, ABD ekonomisi için “yumuşak iniş” olasılığının yüzde 35-40 civarında olduğunu belirtti ve resesyonun daha olası bir senaryo olduğunu düşündüğünü söyledi. Dimon, Şubat ayında piyasaların resesyon riskleri konusunda fazla iyimser olduğu görüşünü değiştirmediğini ifade etti. Piyasalardaki belirsizliği jeopolitik, konut, bütçe açıkları, harcamalar, niceliksel sıkılaştırma ve seçimler gibi faktörlere bağladı. Dimon, ABD’nin şu anda resesyonda olmadığını, ancak kredi kartı borçlularının temerrüde düşme oranlarının arttığını belirtti. JPMorgan Chase & Co. İcra Kurulu Başkanı Jamie Dimon, enflasyonun ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yüzde 2 hedefine döneceğine şüpheyle yaklaştığını söyledi. Dimon, Kansas City’den CNBC’ye verdiği röportajda, jeopolitik ve niceliksel sıkılaştırma gibi faktörlere bağlı olarak hâlâ çok fazla ekonomik belirsizlik olduğunu belirtti. Dimon, Fed’in muhtemelen yakında faiz oranlarını düşüreceğini belirterek, “Bunu diğer insanlar kadar önemsemiyorum” dedi.

Rakibini zehirleyen Rus satranç oyuncusuna men cezası Rus santraççı Amina Abakarova, oyun tahtasına cıva dökerek rakibini zehirlediği iddiasıyla geçici men cezası aldı. Rusya Satranç Federasyonundan yapılan açıklamada, Mahaçkale’de düzenlenen turnuvada rakibini zehirleme teşebbüsünde bulunan Abakarova’nın ulusal müsabakalardan geçici olarak men edildiği duyuruldu. Abakarova’nın yürütülen hukuki sürecin sonuçlanmasının ardından ömür boyu men cezası alabileceği ifade edildi. Olaya ilişkin Rusya basınında yer alan haberlere göre turnuvanın başlamasının ardından Abakarova’nın rakibi Umayganat Osmanova, rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Daha sonra kamera kayıtlarını inceleyen yetkililer, Abakarova’nın rakibini zehirleme amacıyla oyun tahtasına cıva döktüğünü tespit etti. Osmanova’nın kendisini ve yakınlarını hoş olmayan şeyler söyleyerek rahatsız ettiğini savunan Abakarova ise yaşanan durumun satranç ya da turnuvayla ilgisi olmadığını öne sürerek eylemlerini “şahsi husumetle alakalı fevri bir karar” olarak açıkladı. Ayrıca gözaltında tutulan Abakarova hakkında sağlığa zarar verme suçundan hapis cezası istemiyle dava açıldı.

***

Gazeteci-Editör* Aslı SÖZBİLİR