Gözler AB’nin 15 Temmuz toplantısında

TÜHA HABER / Koronavirüs salgını nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de İstanbul ve Antalya havayolu trafiği büyük oranda durmuştu.

Son dönemde tek tek ülkelerin aldığı kararlar üzerine iki havaalanındaki uluslar arası hava trafiği canlanmaya başladı.

Birçok ülkenin ‘bayrak taşıyıcısı’ konumundaki havayolu şirketine ait uçaklar Fraport TAV Uluslararası Antalya Havalimanı’na İnmeye başladı. Türk Hava Yolları, SunExpress gibi Türk havayolu şirketlerinin yurt dışı uçuşları dışında özellikle Almanya’dan Lufthansa, İsviçre’den Swiss, Sırbistan’dan Aviol et, Norveç’ten Norvvegian, Ukrayna’dan SkyUp gibi havayolu şirketlerinin de aralarında bulunduğu yurt dışından gelen uçaklardaki günlük sayı 70’e yaklaştı.

Fraport TAV Antalya Havalimanı Genel Müdürü Deniz Varol, 1 Haziran da başlayan iç bat uçuşların gün geçtikçe artığını, paralelinde dış hatların da 1 Temmuz İtibarıyla başladığını söyledi,

İlk günlerde 1- 2 uçak olan uçuşların gün geçtikçe arttığım belirten Varol, “Bugüne baktığımızda yaklaşık 130-140 günlük uçuş ortalamasını yakalıyoruz ve bunun yansından çoğu dış hatlar. Çünkü gün geçtikçe dış hatlarda bir büyüme söz konusu. Uçakların doluluk oranları ise yüzde 60-70’i görüyoruz ki çok pozitif oranlar” dedi. Yurt dışından Ukrayna, isviçre, Sırbistan, Almanya, Norveç gibi farklı uçuşlar olduğunu anlatan Genel Müdür Varol, *Geçen yıla göre hangi destinasyonlardan henüz gelmiyor diye sorarsak, temelde Ruslar, İngiltere, Polonya gibi bizim için önemli destinasyonlardan uçuşlar henüz gerçekleşmiyor. Diğerlerinden az da olsa uçuşlar artarak devam ediyor. Bunlar çok sevindirici” diye konuştu.

İstanbul da hareketleniyor

Havayolu şirketlerinin Türkiye’ye uçuşlarında hareketlenme başladı.13 Haziran’da Katar Havayolları, 14 Haziran’da Arnavutluk Havayolları ve 15 Haziran’da Sırbistan Havayollarının ardından Kazakistan, Ukrayna, Azerbaycan, Moldova’yı Lufthansa ve KLM havayolları da seferlere başladı.

Önceki gün itibarıyla İstanbul Havalimanı’na ağırlık THY‘de olmak üzere 20’si kargo toplam 82 dış hat uçağı indi. Aynı gün 23’ü kargo yine toplam 82 dış hat uçağı havalandı.

Şimdi gözler AB’nin önümüzdeki hafta alacağı Türkiye’nin hava trafiği bakımından da belirleyici olacak kararda.

ABD ve Rusya cephelerinde ise durum şimdilik belirsiz.

Sedat Ergin’in, İstanbul Havaalanı yetkililerinden aldığı bilgilerle koronavirüs salgını sürecinde uluslararası hava trafiği alanındaki gelişmeleri Hürriyet Gazetesi’ndeki köşesinde şöyle anlatıyor:

“Türkiye dünyayla hava bağlantısını yeniden açmaya çalışıyor.

Türkiye’nin koronavirüs COVID-19 ile mücadelesinin başlangıç aşamasında harekete geçtiği alanlardan biri virüs taşıyıcıların gelişlerini kesmek için hava sahasını dünyaya kapatma yönünde attığı kademeli adımlar olmuştur.

THY’nin Çin Halk Cumhuriyeti’ne -Hong Kong hariç- bütün uçuşlarının 31 Ocak tarihinde durdurulması bu sürecin başlama vuruşudur.

İran’da COVID-19 vakalarının baş göstermesi üzerine ikinci adım olarak 23 Şubat ta bu ülkeyle karadan sınır kapılan kapatılmış, bütün uçuşlar da durdurulmuştur.

Ardından kademeli bir şekilde Avrupa ülkelerine THY tarifeli seferlerinin durdurulması kararlan gelmiştir.

THY uçuşlarının 29 Şubat’ta durdurulduğu İtalya bu kıtada kısıtlama getirilen ilk ülkedir.

Bunu 13 Mart’ta dokuz, 16 Mart’ta üç Avrupa ülkesinin bulunduğu toplu kısıtlama kararları izlemiştir.

Son grupta Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri de yer almıştır.

22 Mart tarihinde alınan bir kararla New York, Washington D.C., Moskova, Hong Kong ve Addis Ababa dışında THY‘nin dünyayla bütün hava bağlantısı kesilmiştir.

28 Mart’ta bu şehirler de dahil THY‘nin tarifeli tüm dış hat uçuşları fiilen durmuştur.

Kargo seferleri ise bu kısıtlamalardan etkilenmeden devam etmiştir.

Bu arada, yabancı havayollarının Türkiye’ye tarifeli seferleri de aşama aşama devreden çıkmıştır.

Salgının bütün Avrupa kıtasını kasıp kavurduğu dönemde İstanbul Havalimanı’na en son tarifeli yabancı yolcu uçağı 19 Mart’ta inmiştir.

İlk adım İran’da atıldı

Ancak… Aradan üç ayı aşkın bir zaman geçtikten sonra bugün geldiğimiz noktada, Türkiye günlük vaka eşiği 1.000 eşiğinin üstünde seyrederken bir taraftan da normalleşme ve ekonomiyi yeniden canlandırma yönünde adımlar atıyor.

Buna paralel bir şekilde dış dünyayla kesilmiş olan hava ve aynı zamanda kara bağlantılarının yeniden kurulması yönünde ciddi bir çabanın sergilendiği gözleniyor.

Ancak bu alandaki normalleşmenin sancılı bir süreçten geçmekte olduğunu hemen belirtmeliyiz. Bu konuda ilk adımlardan biri İran cephesine dönük atılmıştır.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 Haziranda İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ile Ankara’daki görüşmesinden sonra “Sınırlan açtık” açıklamasını yapmıştı.

İran’la Gürbulak sınır kapısı açılmış olsa da, hava sahasının bunu izleyip izlemeyeceği bu aşamada belirsizdir.

Bunun nedeni COVID-19 salgınının son haftalarda İran’da tekrar tehlikeli bir tırmanışa geçmiş olmasıdır.

İran’da yeni vaka ve ölümlerde mart sonu nisan başı rakamlarına dönülmüştür.

THY’nin önümüzdeki hafta 16 Temmuz için planlandığı uçuşları başlatabilmesi sıkıntılı görünüyor.

ABD seferlerinde iptaller var

Aslında THY haziran ayının ortasından itibaren Avrupa, ABD, Asya, Uzakdoğu ve Ortadoğu’da 30 dolayında ülkeye kademeli bir şekilde uçuşları başlatmış, temmuz ayına gelindiğinde bu sayı 40’a yükselmiştir.

Ancak THY‘nin bu programı planlandığı gibi uygulayabilmesi önemli ölçüde uçulacak ülkelerde salgının seyriyle yakından ilgilidir.

Örneğin, THY ABD’ye düzenlediği seferlerinin sayısını temmuz sonuna kadar 7 şehre çıkartmayı planlarken, bu ülkede son haftalarda özellikle güney ve batı eyaletlerinde virüsün yeniden yükselişe geçmesi üzerine bütün planlar altüst olmuştur.

Miami ve Los Angeles gibi dün başlaması tasarlanan seferler kapatılmıştır.

Buna karşılık dün Chicago ve Washington DC seferleri yapılabilmiştir.

Yarın başlaması planlanan New York seferlerinin akıbeti merak konusudur.

Buna karşılık, THY‘nin Avrupa coğrafyasında daha rahat hareket ettiği gözleniyor.

THY, AB ülkelerinin neredeyse tümüne tarifeli sefer başlatmış bulunuyor.

İsveç ve Birleşik Krallık gibi istisnalar olmakla birlikte pek çok Avrupa ülkesinde salgının kontrol altına alınmış olması, örneğin İtalya ve İspanya gibi salgını en şiddetli yaşayan ülkelerde vakaların ciddi derecelerde aşağı çekilmesi Türkiye’nin işini kısmen kolaylaştırmıştır.

AB’nin kararı kritik önemde

Avrupa cephesinde AB’nin Türkiye’ye uyguladığı uçuş kısıtlamasından kaynaklanan bir sorun yaşanıyor.

Bu kısıtlamanın pratikte şöyle bir sonucu var. Herhangi bir AB vatandaşının bir THY uçağına binip Türkiye’ye gitmesi önünde hiçbir engel yok.

Ancak Türkiye AB’nin karantina listesinde olduğu için bu kişi ülkesine dönüşte 15 gün karantinaya girmek durumundadır.

Bu uygulama Türkiye’ye seyahat planlan üzerinde caydırıcı bir etki yapıyor.

Bütün gözler AB’nin bu seyahat kısıtlamalarını gözden geçireceği 15 Temmuz’daki toplantısına çevrilmiştir.

AB’nin kısıtlamayı bu kez kaldırması turizmde bir hareketliliğin başlatılmasının önündeki önemli bir engelin aşılmasını sağlayacaktır.

Kabul edelim ki, Türkiye’de vakalar mayıs ayı sonunda 1.000’li rakamların altına inmişken haziranda yeniden bu eşiğin üstüne çıkılması, Ankara’nın AB ile yürüttüğü müzakerelerde elinin zayıflamasına yol açmıştır.

Bu arada Birleşik Kralık’ın geçen hafta Türkiye’yi karantina uyguladığı ülkelerin listesinden çıkarmış olması Avrupa cephesinde olumlu bir gelişme oluşturmuştur.

Virüsten ağır bir şekilde etkilenen Rusya‘ya gelince, bu ülke uçuş kısıtlamasını 1 Ağustos’a kadar uzatmıştır.

Eski Sovyet cumhuriyetlerinin bir bölümü bu kısıtlamanın dışında tutulmuştur.

THY, salgın patlak vermeden önce dünyada 127 ülkede 319 şehre uçmaktaydı.

Geçen ay başlatılan seferlerle birlikte bugün itibarıyla 40 ülkede 65 şehre uçuyor.

Frekanslar da daha düşüktür.

Keza seferlerde doluluğun da eski rakamların gerisinde olduğu anlaşılıyor.

Ancak her şeye rağmen salgının sert bir şekilde seyrettiği ve hava trafiğinin sıfır noktasına düştüğü döneme kıyasla -sancılı bir süreç izlemekle birlikte- bir hareketlenmenin başladığı da bir olgudur.

13 yabancı havayolu İstanbul’a uçmaya başladı

Son bir nokta… Diğer havayolu şirketlerinin Türkiye’ye uçuşlarında durum ne?

Burada da yine bir hareketlenmenin başladığını söyleyebilmek mümkün.

Haziran ayından itibaren yabancı havayolu şirketleri mütevazı ölçülerde olmakla birlikte İstanbul Havalimanı’na seferlere başlamıştır.

Uzun bir aradan sonra İstanbul Havalimanı pistine tekerlekleri değen ilk yabancı uçak 13 Haziran’da Katar Havayolları olmuş, bunu 14 Haziran’da Arnavutluk Havayollan ve 15 Haziran’da Sırbistan Havayollan izlemiştir.

Kazakistan, Ukrayna, Azerbaycan, Moldova gibi ülkelerin havayollarının ardından Avrupa cephesinde Lufthansa ve KLM havayolları da seferlere başlamıştır.

Karantina döneminden sonraki İlk Lufthansa uçağı İstanbul Havalimanı’na geçen pazartesi günü inmiştir.

İstanbul Havalimanı yetkililerinden aldığım bilgiye göre, önceki gün itibarıyla ağırlık THY‘de olmak üzere bu havaalanına 20’si kargo toplam 82 dış hat uçağı inmiştir.

Aynı gün 23’ü kargo yine toplam 82 dış hat uçağı havalanmıştır.

Sonuçta, AB’nin önümüzdeki hafta alacağı karar Türkiye’nin hava trafiği bakımından da belirleyici olacaktır.

Ancak ABD ve Rusya cepheleri şimdilik belirsizlik içinde görünüyor.

[TÜHA Haber Ajansı, 12 Temmuz 2020]