Hollanda’nın 2023 Seçimleri: Siyasi Sağın Yükselişi

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nden (ANKASAM) Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Öğrencisi Sena Birinci, “Hollanda’nın 2023 Seçimleri: Siyasi Sağın Yükselişi” konusunda TÜHA Haber‘e değerlendirmelerde bulundu.

Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimci Sena Birinci, Seçimin, görevden ayrılan eski Başbakan Mark Rutte’nin kurduğu dördüncü ve son koalisyonun, kendi aralarında göçü önleyecek tedbirler konusunda anlaşamaması üzerine Temmuz ayında istifa etmesinin ardından yapılacağını belirlendiğini hatırlattı.

Hollanda Ulusal Kanalı’na göre aşırı sağcı, İslam karşıtı popülist Geert Wilders’in, parlamentoda 35 sandalye elde ederek son seçimlerde kazandığı 17 sandalye sayısını ikiye katladığını ifade eden Sena Birinci, Bu haberi almasıyla sosyal medya üzerinden sevincini paylaşan Geert Wilders, Hollanda’nın Avrupa ayrılması için bir referandum yapılması, sığınmacı kabulünün tamamen durdurulması ve Hollanda sınırlarında göçmenlerin geri itilmesi çağrılarını da seçim hedefleri olarak belirlemiştir” dedi.[1]

Geert Wilders’in, göçmenler konusunda ısrarlı açıklamalarıyla Hollanda’yı tek millileştirme çabasını da vurguladığını dile getiren Sena Birinci, Wilders’in, bunu, “Hollandalı yeniden birinci olacak. Hollanda’nın umudu var. Hollanda halkı ülkesini geri alacak ve mülteci ve göçmen tsunamisi sınırlandırılacak.”[2] sözler doğrultusunda seçim kampanyasında söylediğini açıkladı.

Geert Wilders’in, bir diğer vaadinin ise “Hollanda’nın İslamlaştırılmaması” konusunda olduğunu ifade eden Birinci, ayrıca Avrupa Birliği’nden ayrılma düşüncesi olan “Nexit” fikrini seçim kampanyasında kullandığını hatırlattı.

“Bu söylemleriyle Hollanda’nın Donald Trump’ı olarak değerlendirilen Wilders, bu fikirleri desteklemeyen diğer partilerle ortak bir komisyon kurmak zorundadır” diyen Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimci Sena Birinci, “Fazla sandalye sayısına sahip olması onu güçlendirmekle beraber diğer muhalefet partilerinin Wilders’ın fikirlerini özümsememesinden dolayı çatışma doğuracağı düşünülmektedir. Wilders ise bu duruma gayet sıcak baktığını dile getirmiştir” dedi.

Wilders’in partisine en yakın partinin, 26 sandalye kazanan merkez sol İşçi Partisi ve Yeşil Sol ittifakı olduğunu belirten Sena Birinci, ancak partinin lideri Frans Timmermans’ın, Wilders’la olacak koalisyona güvenmediğini ve farklı fikirlerde olduğunu ise [3] “Ve önümüzdeki günlerde ve haftalarda, hiç kimseyi dışlamadığımız Hollanda için ayağa kalkmanın, herkesi kucakladığımız Hollanda için ayağa kalkmanın, geçmişinizin ne olduğuna, dininizin ne olduğuna, ten renginizin ne olduğuna bakmadığımız Hollanda için ayağa kalkmanın ne kadar zor, ne kadar önemli ve ne kadar gerekli olduğunu giderek daha fazla göreceğiz” bu sözlerle açıkça ifade ettiğini aktardı.

Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimci Sena Birinci, İsrail’in sadık bir destekçisi olan Wilders’in, Hollanda Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınmasını ve Filistin Yönetimi’nin merkezi Ramallah’taki Hollanda diplomatik temsilciliğinin kapatılmasını savunduğunu hatırlattı.[4]

Sena Birinci, ayrıca eski Başbakan Mark Rutte’nin yerine, partisinin en çok oyu alması halinde ülkenin ilk kadın başbakanı olabilecek eski bir Türkiyeli mülteci olan Dilan Yeşilgöz-Zegerius’un getirildiğini belirterek, bunun yerine 11 sandalye kaybederek 23 sandalyede kaldığı öngörüldüğünü kaydetti.

Yeşilgöz’ün, Wilders’in koalisyonlar konusunda nasıl yanıt vereceğine karar vermenin partili meslektaşlarına bağlı olduğunu söylediğini açıklayan Birinci, seçimden önce Wilders liderliğindeki bir kabinede görev almayacağı konusunda ısrar ettiğini, ancak kazanması halinde onunla çalışmayı da göz ardı etmediğine dikkat çekti.[5]

Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimci Sena Birinci, şunları söyledi:

“Macaristan Başbakanı Viktor Orban, aynı şekilde Macaristan’ın değişimini vurgulayan ve AB kurumları konusunda sert çıkışlar yapan bir lider olarak Wilders’i ilk tebrik edenlerden olmuştur.

Bu sonuçla beraber Hollanda’da gerçekleşen son parlamento seçimleri, Avrupa’nın siyasi arenasında dikkat çekici bir değişim sinyalini göstermektedir. İtalya’daki son seçimlerle beraber aşırı sağ dalgası diğer ülkelerde de kendini göstermeye başlamıştır. Hollanda’nın yeni siyasi manzarası, sadece ülke içinde değil, aynı zamanda Avrupa genelinde de tartışmalara yol açacak gibi durmaktadır”.

Spot:

• Hollanda’da gerçekleşen son parlamento seçimleri, Avrupa’nın siyasi arenasında dikkat çekici bir değişim sinyalini göstermektedir.

[1] Mike Corder-Raf Casert, “Anti-Islam Populist Wilders Heading For A Massive Win in Netherlands in A Shock For Europe”, AP News, https://apnews.com/article/netherlands-election-candidates-prime-minister-f31f57a856f006ff0f2fc4984acaca6b, (Erişim Tarihi: 23.11.2023).

[2] “Far Right PVV Is Clear Winner in Dutch Election With 25% Support”, Dutch News, https://www.dutchnews.nl/2023/11/far-right-pvv-is-clear-winner-in-dutch-election-with-25-support/, (Erişim Tarihi: 23.11.2023).

[3] Aynı yer.

[4] Mike Corder, “Dutch Election Winner Geert Wilders Is An Anti-Islam Firebrand Known As The Dutch Donald Trump”, AP News, https://apnews.com/article/wilders-netherlands-islam-trump-8efc30fa18dd9c4a0da21b25eca9e01d, (Erişim Tarihi: 23.11.2023).

[5] Paul Kirby-Anna Holligan, “Dutch Election: Anti-Islam Populist Geert Wilders Wins Dramatic Victory”, BBC News, https://www.bbc.com/news/world-europe-67504272, (Erişim Tarihi: 23.11.2023).