Ocak ayında tarım, gıda ve içecek sektöründen 1.63 milyar dolarlık ihracat

TÜHA HABER / Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2021 yılının ilk ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 1,63 milyar dolar ihracat, 1,39 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. 01 ile 24 fasılları arasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünlerin dahil edildiği hesaplamalara göre, 2021 Ocak ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 38,4 geriledi.

Özet Ticaret Sistemine (ÖTS) göre yayınlanan dış ticaret verilerine göre, Ocak 2021’deki ihracat, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,1 oranında artarken, ithalat yüzde 13,6 arttı.

İthalattaki artış, dış ticaret dengesine olumsuz yansıdı

Aylık bazda ithalattaki bu önemli artış dış ticaret dengesine olumsuz yansıdı. Ocak 2021’de dış ticaret dengesi önceki yılın aynı ayında göre yüzde 38,4 düşerek 0,24 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Birim ihracat değeri Ocak 2021’de, önceki yılın aynı dönemi ile aynı seviyede, 1.048 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat birim değeri ise önceki yılın aynı ayına göre yüzde 27,8 artışla 565 dolar/ton’a yükseldi.

Dış ticarette en yüksek hacimli ürünler

2021 Ocak ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla Fındık İçi (127,7 milyon dolar), Un (85,2 milyon dolar) ve Mandalina (57,1 milyon dolar) olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 16,6’sını oluşturdu.

Aynı dönemde en çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla Buğday (188,8 milyon dolar), Soya Fasulyesi (102,3 milyon dolar) ve Ayçiçeği Yağı (58 milyon dolar) oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 25,1’ini, yani 4’te 1’ini oluşturdu.

Son dönemde yurt içinde fiyat artışları ile sıkça gündeme gelen ve 760 milyon dolarlık ithalat ile 2020’de en fazla ithal edilen 3. ürün olan Ayçiçek yağında ithalat trendi devam etti. 2021’nin ilk ayında da en çok ithal edilen 3. kalem olma konumunu koruyan Ayçiçek yağında 1 ayda 58 milyon dolarlık ithalat yapıldı.

En çok ihracat yapan sektörler

2021 Ocak ayı dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde Sert Kabuklu Meyveler, Yaş Meyve, Şeker ve Şekerli Mamuller, Balıkçılık-Su Ürünleri ve Sebze Sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 45’i bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

Aynı dönemde Hayvan Yemi, Bitkisel Yağ, Un, Nişasta ve Kakao-Çikolata sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 70,8’i, yani 3’te 2’sinden fazlası bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması, ihracatın az sayıda sektörde yoğunlaştığını gösterdi.

Tek başına Hayvan Yemi Sektörü, 2021 Ocak ayında 356 milyar dolarlık hacim ile toplam ithalatın yüzde 25,6’sını, yani 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.

Fiyat artışları ile gündemde yer bulan Bitkisel Yağ Sektörü ise 263 milyon dolarlık ithalat ise toplam ithalatın yüzde 18,9’unu oluşturdu. Küresel piyasalardaki fiyatın da Mayıs 2020 – Ocak 2021 döneminde neredeyse 2 katına çıkması, ithalata bağlı bu sektörde ülke içi fiyatların belirgin bir biçimde artmasıyla sonuçlandı.

İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler

2021 Ocak ayında önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler Tohumculuk Sektörü (14 milyon dolar artış), Sebze Sektörü (13 milyon dolar artış), Beyaz Et Sektörü (11 milyon dolar artış), Hayvan Yemi Sektörü (11 milyon dolar artış) ve Yaş Meyve Sektörü (10 milyon dolar artış) oldu.

Aynı dönemde ihracatın en çok gerilediği sektörler ise Tütün ve Mamulleri Sektörü (20 milyon dolar düşüş), Makarna Sektörü (9 milyon dolar düşüş), Kuru Meyve/Sebze Sektörü (8 milyon dolar düşüş), Bitkisel Yağ Sektörü (5 milyon dolar düşüş) ve Yumurtacılık Sektörü (3 milyon dolar düşüş) oldu.

2021 Ocak ayında önceki yılın aynı ayına göre ithalatı değer olarak en çok artan sektörler 106 milyon dolar artış ile Bitkisel Yağ, 46 milyon dolar artış ile Un, 38 milyon dolar artışla Pirinç Değirmenciliği, 38 milyon dolar artışla Hayvan Yemi ve 32 milyon dolar artışla Nişasta Sektörü oldu.

İthalatın en çok düştüğü sektörler Makarna (87 milyon dolar düşüş), Canlı Hayvan Ticareti (26 milyon dolar düşüş), Şeker ve Şekerli Mamuller (10 milyon dolar düşüş), Sert Kabuklu Meyveler (8 milyon dolar düşüş) ve Baklagil Sektörü (4 milyon dolar düşüş) oldu.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2021 Ocak ayında dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yaptığımız ilk üç ülke 199 milyon dolar ile Irak, 124 milyon dolar ile Rusya ve 119 milyon dolar ile Almanya şeklinde sıralandı.

Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatımızın yüzde 27,1’ini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Rusya için mandalina, tohumluk ayçiçeği ve alabalık; Almanya içinse ambalajlı fındık, fındık içi ve fındık püresi oldu.

Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2021 yılı Ocak ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler 319 milyon dolar ile Rusya, 144 milyon dolar ile Ukrayna ve 80 milyon dolar ile ABD oldu. Rusya, Ukrayna ve ABD’den yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 39,1’ini oluşturdu.

Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ayçiçeği yağı ve arpa olurken; Ukrayna’dan soya fasulyesi, tane mısır ve ayçiçeği; ABD’den yapılan ithalatta DDGS (kurutulmuş damıtık tahıl ve çözünür maddeleri), etilen glikol ve ceviz ürünleri öne çıktı.

[TÜHA Haber Ajansı, 08 Mart 2021]