Su Politikaları Derneği Başkanı YILDIZ: “Bazı su havzalarında, aşırı ağır metal maddeleri bulunuyor”

Su Politikaları Derneği Başkanı, Bilim İnsanı ve Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, Havza ölçekli yönetim planları ile havzalardaki su kaynaklarının korunması ve etkin yönetimine yönelik uygulamaların izlenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili çalışmaları yürütmek üzere teşkil edilen Havza Su Kurulları Toplantılarının son derece önemli olduğuna dikkat çekti.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, Türkiye’deki su havzaların öneminin altını çizerek, insanın yaşam sürecinin her döneminde beslenme, dolaşım, solunum, boşaltım, üreme gibi hayatsal faaliyetlerin gerçekleşebilmesi için suyun gerekli bir madde olduğunun altını çizdi.

Öte yandan suyun, yaşam ortamının oluşmasında temel öğelerden biri olduğu gibi aynı zamanda kendisi bir yaşam ortamı olduğunu ifade eden YILDIZ, “Yaşam için olmazsa olmaz ön koşullardan biri olması nedeniyle, suyun yaşam ortamında bulunması ve kalitesi son derece önem taşır” dedi.

Dursun YILDIZ, bu derece önemli bir madde olan suyun ülkemizdeki yıllık ortalama potansiyelinin ve topoğrafik olarak oluşturulan 26 su havzasının bulunduğu yerler ile yıllık su potansiyelleri mevcut verilerden yararlanılarak gözden geçirildiğini belirterek, Türkiye’nin, kişi başına yıllık 1555 m3 su tüketimiyle su azlığı çeken bir ülke konumunda bulunduğuna dikkat çekti.

Topoğrafik su havzalarının hem su potansiyellerinde hem de yağışın mevsimlere göre dağılımında farklılıkların görüldüğünü hatırlatan Su Politikaları Uzmanı YILDIZ,  bunun için havzalara ve mevsimlere bağlı olarak su sıkıntısının çekildiğinin açıkladı.

“Ülkemizde nüfusun hızlı artışı, sanayileşmenin büyümesi, tarımda gübre ve ilaç kullanımının yaygınlaşması ve çevre bilincinin yeterince yerleşememesi gibi nedenlerle mevcut yüzey ve yeraltı sularının bazılarında aşırı kirlenmeler saptanmıştır” diyen Dursun YILDIZ, şunları söyledi:

“Öyle ki bazı havzaların yüzey sularında 4. dereceden kirlenmiş sular bulunmaktadır. Bunlardan, Meriç-Ergene, Marmara, Sakarya, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes, Burdur ve Akarçay Afyon havzalarında bulunan çay, nehir ve göllerde aşırı kirlenmeler tespit edilmiştir. Kirlenmeler azot, fosfor, kalsiyum, organik maddeler, kurşun, çinko, krom gibi kirleticiler tarafından meydana gelmektedir. Bazı su havzalarında, aşırı ağır metal kirlenmelerine bile rastlanmaktadır. Su azlığı çeken bir ülke konumunda olan Türkiye’nin yüzey ve yeraltı sularında günümüzde gözlenen kirlenmeler, sağlık için büyük sorunlar yarattığı gibi, suyun oluşturduğu yaşam alanlarında yaşamı olanaksız hale getirmektedir. Ülkemizdeki suların kirlenmesi bu şekilde devam ederse, 25-30 yıl sonra yarattığı sorunların geri dönüşümünün olanaksız duruma dönüşeceği hesaplanmaktadır. İnsanlığın ve canlılığın devamı için bugünden başlayarak su kirlenmelerine karşı gerekli önlemleri almak ve çözüm yolları üretmek için hepimizin var gücüyle çalışması gerektiğinin bilincinde olmalıyız”.

Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, havza ölçekli yönetim planları ile havzalardaki su kaynaklarının korunması ve etkin yönetimine yönelik uygulamaların izlenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili çalışmaları yürütmek üzere ‘Havza Su Kurulları‘nın kurulduğunu, birçok vilayette bu konuda uzmanların da katılımıyla ‘Havza Su Kurulları Toplantıları‘nın gerçekleştirildiğini ve önemli kararların alındığına vurgu.

Dursun YILDIZ, 25 Nehir havzasından biri olan Küçük Menderes Havzası Havza Su Kurulu Toplantısı’nın 7 Kasım’da İzmir’de gerçekleştirildiğini ve havzada yer alan tüm illerin temsilcileri ile kamu kurum ve kuruluşların yetkililerinin katıldığını söyledi.

Bu kapsamda;

• Küçük Menderes Nehir Havza Yönetim Planı, havzadaki su kaynaklarının kalite ve miktar açısından korunması ve iyileştirilmesi maksadıyla Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi’ne uygun olarak hazırlandı.
• Havzadaki su kaynaklarının havza ve alt havza ölçeğinde, her sektörün gelecekteki su talebi belirlenip, arz-talep dengesi göz önüne alınarak adil bir şekilde Sektörel Su Tahsis Planı hazırlandı.
• Ülkemiz genelinde 2.000 m3/gün üstünde olan bütün atıksu arıtma tesislerinde arıtılan atıksuların uygun kaliteye getirildikten sonra ve 1000 ha üzeri sulama alanı olan sulama tesislerinden dönen suların iyileştirilerek tekrar kullanımına yönelik “Kullanılmış Suların Yeniden Kullanım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi Projesi” gerçekleştirildi.
• Her havza özelinde ön fizibilite raporları hazırlanmıştır.
• Avrupa Birliği Taşkın Direktifi’ne uygun olarak, havza ölçeğinde taşkın riski taşıdığı öngörülen yerlerde hazırlanan taşkın tehlike haritaları ve taşkın risk haritaları ile alınması gerekli tedbirleri ihtiva eden “Küçük Menderes Havzası Taşkın Yönetim Planı” 2019 yılında tamamlandı.
• Küçük Menderes Havzası Kuraklık Yönetim Planı kapsamında kuraklık analizleri, iklimsel ve hidrolojik çalışmalar, sektörel etkilenebilirlik analizleri ile kuraklık haritaları kullanılarak muhtemel kuraklık risklerinin olumsuz etkilerinin azaltılması ve kuraklık problemlerinin çözümüne yönelik olarak tedbirler belirlendi.​

​

Gerçekleştirilen bu faaliyetler çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşların sürece aktif katılımı ve paydaşların bilgiye erişimi sağlamak amacıyla Küçük Menderes Havzası Havza Su Kurulunda; havza hakkında genel bilgilendirme yapıldı ve yerüstü ile yeraltı sularındaki kirliliğin yoğun olduğu sıcak noktalar ile korunan alanlar ele alındı.

Havzanın su kalitesi durumu hakkında bilgi verilirken, Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planları kapsamında alınan tedbirlerin uygulanma durumu değerlendirildi. Ayrıca, havza bazında su verimliliği çalışmaları ve içme suyu kaynakları hakkında güncel bilgiler paylaşıldı.

Toplantıda, il su kurullarından iletilen ve su yönetimine ilişkin çözüm bekleyen sorunların değerlendirildi.

İKİNCİ HAVZA SU KURULU TOPLANTISI MUĞLA’DA YAPILDI

Su Politikaları Derneği Başkanı, Bilim İnsanı ve Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ,  ikinci havza su kurulu toplantısnın da Muğla Valiliği koordinasyonunda 08 Kasım 2024 tarihinde Muğla’da ‘Akdeniz Havzası Havza Su Kurulu Toplantısı’nın yapıldığını söyledi.

Dursun YILDIZ, havzada yer alan tüm illerin (Muğla, Antalya, Burdur, Denizli) Valilikleri, Belediye Başkanlıkları, Su ve Kanalizasyon İdareleri, Valiliklere bağlı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri, İl Özel İdaresi, İl Tarım ve Orman Müdürlükleri, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve ilgili Bölge Müdürlükleri, İller Bankası İzmir Bölge Müdürlüğü, Meteoroloji 4. Bölge Müdürlüğü, Milas OSB Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü (Fethiye Ziraat Fakültesi), Muğla Ticaret ve Sanayi Odası temsilcilerinin katılımları ile 08 Kasım 2024 tarihinde Muğla’da gerçekleştirildiğini belirtti.

Havzada yer alan illerden kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılım sağladığı toplantıda;

• Yerüstü ve yeraltı sularında kirliliğin yoğun olduğu sıcak noktalar (baskı ve etkiler) ve korunan alanlar,

• Havzanın su kalitesi durumu,
• Taşkın Yönetim Planları ve Kuraklık Yönetim Planları kapsamında belirlenen tedbirler,
• Havza bazında su verimliliği çalışmaları ile
• İçmesuyu kaynakları hakkında bilgilendirme yapıldı.

Toplantıda, havzadaki tüm illerdeki su yönetimi ile ilgili gündemdeki konular hakkında görüş alışverişinde bulunularak, il su kurullarında alınan müşterek kararlar ile Havza Su Kuruluna iletilen hususlar hakkında görüşüldü.