Toplum ve ve Siyaset

Hayırlı günler, bugün 2 Aralık Pazartesi, vinyet’in yeni sayısı karşınızda. Yeni başlayanlar veya gözden kaçıranlar için kısa bir hatırlatma: vesaire ekibi tarafından hazırlanan vinyet, Türkiye’den en önemli gelişmeleri en geniş özetiyle sizlerle.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

Erdoğan’a TRT World Forum’da Filistin protestosu. İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen TRT World Forum’da geçen hafta konuşma yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan protesto edildi. Hükümetin İsrail’le ticareti durdurmadığı iddialarını yüksek sesle dile getiren bir protestocu, kalabalığın arasından “siyonistlerin faaliyetlerini denizlerimizde ve limanlarımızda sürdürdüğünü” belirtti. Protestocuya seslenen Erdoğan, “Yavrum, siyonistlerin burada, dili ağzı olma” ifadelerini kullandı. Protestocu, alandaki güvenlik görevlileri tarafından ağzı kapatılarak salondan çıkarıldı. Gazeteci Metin Cihan’ın uzun süredir Türkiye’nin İsrail’le ticareti kesmediğine dair yaptığı haberlerin ardından konuya dair tartışmalar gündemdeki yerini koruyor.

• Okuma Notu: Erdoğan, Filistin’in dostu değil. Erdoğan tipik bir demagog. Müesses nizama meydan okurmuş gibi görünen sözler sarf ederken kendi statükosunu korumanın peşinde. Onun İsrail’e yönelik eleştirileri şiddetin arttığı dönemlere denk geliyor. Halkın tepkisi diner dinmez de ilişkilerine kaldığı yerden devam ediyor.
  
• Okuma Notu: Soykırımın boru hattı: BP’nin İsrail’e uzanan petrol rotası. İngiltere’nin BP ve Azerbaycan’ın SOCAR şirketleri tarafından işletilen Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı Filistin’de soykırıma devam eden İsrail’in petrol ihtiyacının neredeyse yarısını karşılıyor. Bu küresel enerji şirketleri devasa kârlar elde ederken Filistinliler bunun bedelini hayatlarıyla ödüyor.

Erdoğan, Bahçeli’nin İmralı çağrısına destek verdi, DEM Parti ve Kandil’i eleştirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin Meclis Grup Toplantısı’nda MHP lideri Devlet Bahçeli’nin DEM Parti’nin İmralı Cezaevi’nde PKK lideri Abdullah Öcalan’la yüz yüze görüşmesi için yaptığı çağrıyı değerlendirdi. Bahçeli ile iç ve dış siyasi konularda tam mutabakat içinde olduklarını belirten Erdoğan, “Sayın Bahçeli, esasen temsilcisi olduğu misyon adına gerçekten cesur ve ezberleri bozan bir teklif ortaya koymuştur” dedi. Bahçeli’nin çağrısının ardından Kandil ve DEM Parti’den gelen açıklamalara dikkat çeken Erdoğan, “Bu kafanın değişmesi gerekiyor. Karşımızdaki tablo çok da umutlu olmamıza izin vermiyor” diye konuştu. Erdoğan’ın, Bahçeli’nin çağrısına destek vermekle birlikte, atılacak adımlar konusunda daha temkinli bir dil kullanması dikkatleri çekti.

Van Bahçesaray Belediyesi’ne kayyum atandı. İçişleri Bakanlığı, Van Bahçesaray Belediyesi Başkanı Ayvaz Hazır’ın görevinden uzaklaştırıldığını ve yerine kayyum atandığını açıkladı. Karara gerekçe olarak, DEM Parti’nin Bahçesaray Belediyesi Eş Başkanı Ayvaz Hazır’ın hapis cezasına çarptırılması ve hakkında ”terör örgütü propagandası” suçlamasıyla devam eden soruşturma gösterildi. Bakanlık, görevinden uzaklaştırılan Hazır’ın yerine Bahçesaray Kaymakamı Harun Arslanargun’un getirildiğini bildirdi. Karara tepki gösteren DEM Parti, Ayvaz Hazır’a ”jet hızıyla ceza verilerek kayyum atanmasına gerekçe yapıldı” dedi.

Yenidoğan çetesi davası: Şüphelilerin mal varlıklarına tedbir kondu, bazı hastane ve şirketlere kayyum atandı. İstanbul’da, bebek acil hastalarını önceden anlaştıkları özel hastanelerin yenidoğan ünitelerine sevk edip ölümlerine neden oldukları ve haksız kazanç sağladıkları öne sürülen 47 sanığın yargılandığı davanın duruşması 10. gününde devam ederken, yargılanan sanıkların da aralarında bulunduğu 23 şüpheli ile 3 şirketin mal varlığına tedbir kondu, bazı hastane ve şirketlere kayyum atandı.

Yenidoğan Çetesi davasında yargılanan sanıkların da aralarında bulunduğu bazı şüpheliler hakkında “suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama” suçundan soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında MASAK tarafından 26 Kasım’da hazırlanan raporda, şüpheliler ve malen sorumluların suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçunu işlediklerine dair kuvvetli suç şüphesi olduğu belirtilmişti. Bunun üzerine, Büyükçekmece 1. Sulh Ceza Hakimliği’nce, suç örgütü elebaşı olduğu iddia edilen Fırat Sarı, İlker Gönen, Dursun Eryılmaz, Sümeyye Nur Taşçı (Arslan), Hüseyin Günerhan, Hasan Basri Gök, Mehtap Sayar, Cansu Akyıldırım, Çağla Durmuş, Deniz Korkmaz, Hakan Doğukan Taşçı, Damla Atak, Renas Kılıç, Ceren Hatice Kırım (Olcar), Mehmet Halis Başlı ve Murat Mantuş’un mal varlığına el kondu.

Aile hekimleri yeniden iş bırakıyor. Aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekimler, hemşireler ve ebeler, tartışmalı yönetmeliği protesto etmek için ülke çapında yeniden iş bırakma eylemi yapacak. Aile hekimleri, çalışma ve özlük haklarını düzenleyen yeni yönetmeliği protesto etmek için 5-7 Kasım tarihlerinde iş bırakma eylemi gerçekleştirmişti. Hekimler, yönetmeliğe olan itirazlarını bir kez daha göstermek için 2-6 Aralık arasında yeniden iş bırakacak. Aile Hekimleri Sözleşme ve Yönetmeliği, hekimlerin ve meslek örgütlerinin tüm itirazlarına rağmen 1 Kasım’da yürürlüğe girdi. Türk Tabipleri Birliği (TBB), sendikalar ve ilgili derneklerin oluşturduğu 14 kuruluş, yönetmeliği protesto etmek üzere üç günlük iş bırakma kararı almıştı.

Dezenformasyon Yasası bilançosu: 4 bin 590 kişi hakkında soruşturma, 384 dava, 42 mahkumiyet. Basın ve meslek örgütlerinin “sansür yasası” diye nitelendirdiği “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” düzenlemesinin yürürlüğe girmesinin üzerinden iki yıl geçti. En son AKUT eski başkanı Nasuh Mahruki, sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamasıyla 20 Kasım’da tutuklandı. 22 Kasım’da ise gazeteci İsmail Saymaz ve Fatih Altaylı’nın hakkında aynı suçlamayla resen soruşturma başlatıldı.

2018’den beri gazetecilik ve ifade özgürlüğü davalarını takip eden Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) verilerine göre, tartışmalı düzenleme kapsamında iki yılda en az 56 gazeteci, yazar ve basın çalışanı hakkında 66 soruşturma açıldı. TBMM Adalet Komisyonu tutanaklarında yer alan verilere göre, aynı süre içinde “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamasıyla 4 bin 590 kişi hakkında soruşturma açıldı. Bu kapsamda toplamda 384 dava açılırken, bunların 42’sinde mahkumiyet kararı verildi, 146 davada sanıklar beraat etti.

Diyarbakır’da gözaltına alınan dokuz gazeteci ve yazar serbest bırakıldı. Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan ve 30 ili kapsayan soruşturma kapsamında Diyarbakır’da gözaltına alınan dokuz gazeteci ve yazar, nöbetçi mahkeme tarafından serbest bırakıldı. Başka illerde gözaltına alınarak Eskişehir’e götürülen sekiz gazeteci de savcılığa çıkarıldı. Dokuz gazeteci ve yazar, “PKK/KCK terör örgütünün siyasi alan ve basın yayın alanı yapılanmaları içerisinde terör örgütü adına faaliyet yürütme” şüphesiyle yürütülen soruşturma kapsamında, 26 Kasım’da Diyarbakır’da evlerine düzenlenen baskınlarda gözaltına alınmıştı.

Çayırhan madencileri eylemlerine ara verdi. Ankara Çayırhan Termik Santrali madencileri, özelleştirmeye karşı sürdürdükleri eylemler kapsamında başlattıkları Ankara’ya yürüme eylemini sonlandırdı. Madenciler, geçen hafta eylemlerinin 9. gününde Ankara’ya yürüme eylemi başlatmıştı. Ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı bir açıklama yayımlayarak, özelleştirme ihalesinde 4 Aralık olan son teklif verme tarihinin 4 Mart 2025’e ertelendiğini duyurdu. Türkiye Maden İşçileri Sendikası’ndan alınan bilgiye göre, madenciler eylemlerinin onuncu gününde kendi aralarında uzlaşarak oybirliğiyle yürüme eylemini sonlandırdı. Madenciler santral önünde kurulan çadırlarda nöbetleşerek direnişlerini sürdürüyor.

CHP lideri Özel’e ‘hakaret ve hedef gösterme’ soruşturması. CHP Genel Başkanı Özgür Özel hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek’e hakaret ettiği ve hedef gösterdiği gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan yapılan açıklamada, Özel hakkında “kamu görevlisine hakaret” ve “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme” suçundan resen soruşturma başlatıldığı belirtildi. Soruşturmaya Özel’in 26 Kasım’da partisinin TBMM grup toplantısında ve 29 Kasım’da Marmara Ceza İnfaz Kurumları önünde yaptığı basın açıklaması gerekçe gösterildi. Açıklamada, gerekli tespitlerin yapılmasından sonra soruşturma evrakının, fezleke hazırlanması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderileceği kaydedildi.

Taksi ve dolmuşlara kamera, buton, takip sistemi zorunluluğu. Resmi Gazete‘de yayımlanan kararla taksi ve dolmuşlarda araç takip sistemi, kamera ve acil durum butonu bulundurma zorunluluğu getirilmesi üzerine şoför esnafı söz konusu sistemleri araçlarına taktırmaya başladı. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Yiğiner, 1 Mart 2025’e kadar kapsam içindeki tüm araçlara bu sistemlerin takılacağını, buna göre altyapı çalışması yaptıklarını söyledi. Yiğiner, terör olaylarında taksilerin kullanılabildiğini hatırlatarak, “Bunların yakalanmasında bu sistem çok önemli. Ülke güvenliği için, emniyeti için çok önemli. Dolayısıyla biz bu işi destekliyoruz” dedi.

Dilan ve Engin Polat hakkında yeni bir iddianame hazırlandı. Suç gelirlerini aklama, yasa dışı bahis ve örgüt kurma suçlarından yargılanan sosyal medya fenomeni ve güzellik merkezleri sahibi Dilan Polat ile eşi Engin Polat hakkında bir iddianame daha hazırlandı. Çift hakkındaki yeni suçlama “vergi kanununa muhalefet ve sahte fatura düzenleme ve kullanma” oldu. İki şirket ile ilgili suçlanan Dilan Polat için 6 yıldan 16 yıla kadar hapis cezası istendi. Engin Polat beş şirkette yetkili gözüktüğü için hakkında 15 yıldan 40 yıla kadar hapis cezası talep edildi. Dilan Polat, iddianameye yansıyan ifadelerinde şirketin medya ve reklam yüzü olduğunu söyledi, mali işlerle ilgilenmediğini savundu. Engin Polat da suçlamaları reddederek “Vergisel bir hata, yanlışlık yapmış olabiliriz. Vergisel bir hata var ise bunun cezasını ödemeye hazırım” dedi.