TRT’nin büyük saz yapım ve bağlama ustası Mehmet Hamzaoğlu’nu rahmetle anıyoruz.
Yıl 1973… Türkiye’nin bir numaralı rahmetli saz yapım ve bağlama ustası Mehmet Hamzaoğlu’nu Trabzon’da tanımıştım saz yapım atölyesinde… Büyük bir ustalıkla yanında çok sevdiği oğulları Metin ve Tekin kardeşler birlikte koca dut ağaçlarının gövdelerini büyük bir ustalıkla oyarak onlara hayat vermeye çalışıyorlardı.
Büyük ustayı TRT Erzurum Radyosu Türk Halk Müziği Şube Müdürü ve koro şefi Ateş Köylüoğlu aracılığıyla bakıma götürmüş olduğum akordu bozuk sazların ayarlanması dolayısıyla tanımıştım. Son derece hoş sohbet, gerçek bir milliyetçi ve son derece Türk tarih bilincine sahipti.Hayatta iki erkek ve üç kız babası olan rahmetli büyük usta Hamzaoğlu, mesleğin tüm inceliklerini öğreterek bugün yolunda giden ve Görele’nin Çavuşlu beldesinde, Türkiye’nin bir numaralı bağlama ve tar yapım ustası olan Metin Hamzaoğlu devam ediyor.
Biz de buradan, büyük usta rahmetli Mehmet Hamzaoğlu’nu rahmet anıyor, ruhunun şad olmasını Rabbimden diliyoruz. Mekanın cennet olsun, sevgili büyük usta Hamzaoğlu. AY
Değerli kızı Zübeyde Türel, sevgili rahmetli babası ve youtube’de bugüne kadar yaklaşık 59 milyon defa tıklanan bir Kayseri Türküsü olan ‘Horozumu kaçırdılar‘ın öyküsünü paylaştı.Zübeyde Türel, TRT’den Türk Halk Müziği Sanatçısı,Ffolklor Derlemecisi ve Müzisyen Ömer Akpınar’ın kaleme aldığı “Göreleli Müzik Sanatçıları” adlı kitabından alıntı yaparak şunları aktarıyor:
“Göreleli Müzik Sanatçıları” adlı kitabımı kaleme almaya başlayınca bir kez daha anladım ki, kültür-sanat insanları konusunda Görelemiz (Giresun) gerçekten bir derya.
Kitap çalışmamızla ilgili tam son noktayı koymaya hazırlanıyoruz, yeni yeni bilgiler ekleniyor, dağarcığımıza. Meğer bilmediğimiz daha neler varmış, neler! Efendim, son eklenen de, Kayseri yöresine ait çok bilinen, şu çocuk türküsü:
“Horozumu kaçırdılar
Damdan dama aşırdılar
Suyuna da pilav pişirdiler
Bili geh geh geh geh geh geh geh
Güzel horozum!”
Şimdi soracaksınız: “Bu türkünün “Göreleli Müzik Sanatçıları” ile ne ilgisi var?
Var, var, hem de bal gibi var!
Ben de yeni öğrendim.
Bu türkünün kaynak kişisi, geçen hafta kendisinden bahsettiğim merhum çalgı ustası Görele Çavuşlulu Mehmet Hamzaoğlu. Halen çalgı ustası olarak yaşamını sürdürmekte olan Metin Hamzaoğlu’nun da babası.TRT’de bağlama sanatçısı, halkbilimci, kaynak kişi, derlemeci olarak 40 yıl hizmet etmiş olan Ömer Akpınar’ın da ilk ustalarından, elinden ilk tutanlardan.
Değerli dostum Metin Hamzaoğlu’nun anlattığına göre;
1922 doğumlu olan babası Mehmet Hamzaoğlu, 17 yaşında İstanbul’a giderek, Denizyolları mavnalarında çalışır. Sonra memleketine döner, oradan da doğruca vatani görevini yapacağı Kayseri’ye gider. Bu sırada 2.Dünya Savaşı tüm şiddetiyle hüküm sürmektedir. Savaşın ülkemize de sıçrama tehlikesi olduğundan, Mehmet Hamzaoğlu’nun 4 yılı Kayseri’de geçer. Tabi burada da boş durmaz, saz çalmasını ilerletir, ustalaşır, üstüne üstlük, “Horozumu kaçırdılar” adlı bir Kayseri türküsünü de dağarcığına koyarak memleketine dönmeyip, 1946’da doğruca İstanbul’un yolunu tutar. Ünlü çalgı yapım ustası Agop Ohanyan’la tanışıp, yanında üç yıl çalışır. Sonra 1969’a kadar yoluna kendi başına devam eder.
Çocuk yaşlardayken bağlama çalmasını öğreterek elinden tuttuğu Ömer Akpınar’la yolları bu defa İstanbul’da çakışır. Ömer Akpınar, 1960’da sınavları kazanarak İstanbul Radyosuna girmiştir. (Henüz TRT kurulmadığından, o sıralarda İstanbul, Ankara, İzmir radyoları bir birlerinden bağımsızdı.) E, haliyle ilgilenmesi için “Horozumu kaçırdılar” türküsünü akrabası ve çırağı Ömer Akpınar’a, o da hocaların hocası Nida Tüfekçi’ye verir.
Nida Tüfekçi, bu türküyü derler, notaya alır ve sonunda bu türkünün künyesi şu şekilde oluşur:Ezginin Adı: Horozumu kaçırdılar.
Yöre: Kayseri
TRT Rep.No: 169
Kaynak kişiler: Mehmet Hamzaoğlu/Ömer Akpınar
Derleyen: Nida Tüfekçi
Notalayan: Nida Tüfekçi.
Bitmedi, şimdi geliyorum zurnanın “zırt” dediği yere. Youtube’ye girip baktım. Bu türkü kaç defa tıklanmış biliyor musunuz?
Birinde: 25 milyon 457 bin 929
Bir başkasında: 27 milyon 901 bin 258
Daha başkasında: 35 milyon 833 bin 397
Veee…sıkı durun:
Daha daha başka birinde ise: 59 milyon 032 bin 932 kez!
Görele Çavuşlulu saz yapım ustası ve bağlama sanatçısı Mehmet Hamzaoğlu iyi ki askerliğini Kayseri’de yapmış.
İyi ki Görele Çavuşlu’dan Ömer Akpınar gibi usta bir sanatçı yetişmiş.
Ve iyi ki, Yozgat’tan Nida Tüfekçi gibi Hocaların Hocası bir THM dehası çıkmış! Bir derya olan halk müziğimiz onların dokunuşlarıyla daha da zenginleşti. Hepsinin de ruhları şad, mekanları cennet olsun!
Not: 1.Foto:Türkünün 1.kaynak kişisi Mehmet Hamzaoğlu sağda, 2.kaynak kişisi çırağı Ömer Akpınar solda.
2.Foto: Ömer Akpınar TRT’de iken.
3.Foto: Türküyü Ömer Akpınar’dan alıp derleyen ve notalayan hocaların hocası Nida Tüfekçi. (sağda)
***
Ömer AKPINAR
Müzisyen, Bestekâr, Türk Halk Müziği Sanatçısı, Radyo Programı Sunucusu, Yazar (D. 1935, Giresun’un Görele ilçesine bağlı Çavuşlu beldesi – Ö. 2 Ağustos 2003, İstanbul). Gümrük muhafaza memuru İzzet Akpınar’ın oğludur.
Musiki hayatı, 1942 yılında Trabzon Akçakale’de dinlemek suretiyle feyiz aldığı zurnacı Bibiş ve zurnacı Ömer aracılığı ile başladı. İlk sazı kavaldır. 1945’te ailesiyle Çavuşlu Camii yanı mahallesinden İstanbul’a taşındı. Akrabası Çavuşlu lu Mehmet Hamzaoğlu’ndan bağlama dersleri aldı. Beyoğlu Atatürk Lisesinde okurken saz eğitimini geliştirdi. 1952’de İstanbul Radyosunda 15 dakikalık program yaptı. Lise öğrencisi olduğu için Sadi Yaver Ataman’ın davetini kabul edemedi.
Ömer Akpınar, 1960 yılında İstanbul Radyosunda açılan sınavı kazanarak radyoda çalışmaya başladı. Aynı yıl yedek subay öğretmen olarak askere gitti. Bulunduğu Çayören köyünde derleme çalışmalarında bulundu. Askerlik görevinden sonra film müziği ve plak çalışmalarıyla uğraştı. Muzaffer Akgün, Nezahat Bayram, Nurettin Çamlıdağ gibi sanatçılara şef saz olarak eşlik etti.
1967’de açılan sınavı kazanarak tekrar radyoda çalışmaya başladı. 1969’da Türk Halk Müziği yayın ve program şefliğine atandı. 1976’da Türk Halk Müziği denetleme kurulu üyeliğine, 1978’de Merkez denetleme kurulu üyeliğine atandı. 12 Mayıs 2000’de emekli oldu.
Radyoda “Bağlamam perde perde “ ve “Edirne’den Ardahan’a” adlı programları hazırlayıp sundu. Giresun ve Çavuşlu dolaylarından 50’ye yakın derleme yaptı, bu derlemeleri notaya aldı. 2 Ağustos 2003’te İstanbul’da vefat etti.
2010 yılında “Giresun Türküleri ve Oyun Havaları” adlı bir kitabı yayımlanmıştır.
Derlediği Eserlerden Bazıları:
Ağasar’ın Balını (Oy Asiye)
Akpınar Depremine Söylenen Ağıt
Al Eline Feneri
Al Tavandan Belleri
Bel Bağımın Tokası
Biz Hepimiz Üç Kardeşiz
Çitten Söktüm Çangalı
Çavuşlu Diye Diye
Koyunum Kuzuladı
Yaylanın Soğuk Suyu
Albümleri:
Bağlama Takımı Üstadlarından (Yurdumuzun Ezgileri – Arşiv Serisi) – 2018
Karadeniz Kıyı Türküleri – 2017
Popüler Türküleri:
Oy Asiye
Fidayda – Ankara
Çiçek Dağı – Orta Anadolu
Öf Çaktım Çaktım Yanmadı – Aydın
Gökte Uçan Huma Kuşu – Kahramanmaraş
Alıda Verin Barutumu – Muğla
Harmandalı Zeybeği – Ege
Misket – Ankara
Şu Dalmadan Geçtin Mi – Nazilli
Çarşambayı Sel Aldı – Samsun Çarşamba
İzmirin Kavakları – İzmir
Süpürgesi Yoncadan – Kayseri
Çamlığın Başında Tüter Bir Tütün
Gesi Bağları – Kayseri
Of Karyolamın Demiri Çanakkale
Bağlamam Perde Perde
Yorumlar
Benzer Konular
TÜHA HABER / Bosna Hersek’te bu yıl 13 Ağustos’ta başlayacak Saraybosna Film Festivali’nde 47 film yarışacak. Bu yıl 27. kez sinemaseverlere kapılarını açacak olan Saraybosna Film Festivali’nden (SFF) yapılan açıklamada, “Saraybosna’nın Kalbi” isimli festival ödüllerini almak için 4 kategoride toplam 47 filmin yarışacağı belirtildi. “Uzun metrajlı” film kategorisinde 9, “kısa...
TÜHA HABER / Bu sayımızda Sakarya Savaşı’nın 100. yılında Mesut Uyar’ın editörlüğünde hazırlanan dosyada muharebe çok çeşitli yönleriyle masaya yatırılıyor. M. Fatih Baş, Sakarya Savaşı’nın arifesindeki Kütahya-Eskişehir muharebelerini ele aldığı yazısında Türk tarafının Kurtuluş Savaşı’nda yaşadığı en büyük yenilgiyi tasvir edip nedenlerini sorguluyor. Konstantin Travlos, Sakarya muharebelerinde Yunan ordusunun ve...
TÜHA HABER / Fransa’daki arkeologlar, Avrupa’nın en eski üç boyutlu haritası olabileceğine inandıkları 4 bin yıllık bir taş ortaya çıkardı. Kırık taş üzerindeki kazılar, tepeler ve bir nehir ağı dahil olmak üzere topolojik özelliklere benziyor. (TÜHA) TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı‘nın ‘TRT Haber‘den aktardığı The Guardian’ın haberine göre,Fransa’da bulunan taş levhanın...
Geçin yıl sansür nedeniyle iptal edilen Antalya Altın Portakal Film Festivali dün başladı. 12 filmin yer aldığı Ulusal Yarışma yeni bir yönetmen kuşağını müjdeliyor. Festivalin sanat yönetmeni Deniz Yavuz kriz sonrası süreci ve bu yılı anlattı. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency Gazeteci* Olkan ÖZYURT İşte 10Haber’den Gazeteci Olkan ÖZYURT’un...
Kocaeli’nin Gebze ilçesinin kültür sanatta aktif ve üretken sivil toplum örgütü olan, Bilimsel ve Kültürel Araştırmalar Yayıncılık ve Üretim Kooperatifi – BİLKAR tiyatro topluluğu, pandemi sürecinin ardından ilk defa yeni bir oyunla Gebzeli tiyatroseverlerle buluştu. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency Sermet Çağan’ın eseri Ayak Bacak Fabrikası adlı oyun BİLKAR Tiyatro Toplulukları...
Suavi yıllarca Seydişehir’e hizmet etmişti. 30 Ağustos’ta CHP’li belediyenin davetiyle konser verecekti. Ama MHP yine Suavi’yi hedef gösterdi, CHP’li başkan konseri iptal etti. Yine vefa bir semt adı olarak kaldı! 2017’de yayımlanan Fransız dizisinde IŞİD’e karşı savaşan ajan rolü nedeniyle hedef gösterilen Melisa Sözen sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Sözen internet...