Ukrayna’dan Mektup Var!

Ukrayna’nın pek çok noktasına yapılan saldırılarla başlayan ve üzerinden 6 ay geçen savaş, son aylarda Donbas ve ülkenin güney bölgesinde yoğunlaştı.

Ukrayna Savunma Bakanlığının açıklamalarına göre, savaş cephe hattının 1300 kilometrelik kısmında yoğun şekilde devam ediyor.

24 Şubat’ta başkent Kiev’in kuzey, güney ve doğusuna aynı anda giren Rus askeri birlikleri, savaşın birinci ayından itibaren güçlerini Donbas’a çekmeye başlamıştı. Önce Ukrayna’nın Azak denizi ile bağlantısını kesen Rus ordusu, geçen ay Luhansk bölgesinin de tamamını kontrol altına aldı.

Son bir aydır Donetsk idari sınırları içerisinde Kiev yönetiminin kontrolü altında bulunan yerleri ele geçirmeye çalışan Rus ordusu ile Ukrayna ordusu arasında yoğun ve sıcak çatışmalar yaşanıyor.

Bu bölgelerdeki hızlı ilerleyişi yavaşlayan Rus güçleri, son günlerde uzun süredir tahkimatını arttırdığı Kramatorsk şehrinin doğusunda topçu saldırıları düzenliyor.

[Grafik: TRT Haber]

Donetsk yönünde çatışmalar yoğunlaşıyor

Kramatorsk şehrini ele geçirmeyi hedefleyen Rus güçleri, kuzeyden Slavyansk şehrine yönelirken Seversk önlerinde de çatışıyor.

Bahmut çevresinden şehre doğru ilerleyişine devam eden Rus güçleri, aynı baskıyı Soledar’da da sürdürüyor. Bu şehirlerde Rus askerleri ile Ukrayna askerleri sokak çatışmalarına da giriyor.

Kiev yönetiminin kontrolündeki bu bölgelere yoğun top atışları yapan Ruslar Ukrayna ordusunun güçlü direnişini aylardır kırmaya çalışıyor.

Yakın çatışmaların yaşandığı bir diğer bölge ise Kramatorsk’un biraz güneyinde, Donetsk şehir merkezinin batısında bulunan Avdeyevka ve Ugledar. Ugledar’ın çevresindeki bazı bölgeleri ele geçiren Rus askerleri, Avdeyevka’yı da yoğun topçu ateşi altında tutuyor.

Harkiv bölgesinde karşılıklı topçu atışları var

Ukrayna ordusu, zaman zaman Rusya’nın güney sınırlarındaki Belgorod bölgesindeki hedeflere insansız hava aracı ve topçu atışları ile saldırıyor. Buna karşılık da Rus ordusu, Sumi ve Çernigiv’deki Ukrayna hedeflerine karşılık veriyor.

Savaşın başlangıcında Harkiv şehrini yoğun ateş altına alan ve kuşatan Rus ordusu, Ukrayna ordusunun direnişi karşısında şehri ele geçirememişti.

Harkiv’in kuzeyindeki Rus sınırlarına doğru olan bölgeyi kontrolü altında tutan Rus ordusu, bu bölgelerden Harkiv şehir merkezindeki hedeflere yönelik uzaktan saldırılar gerçekleştiriyor. Son birkaç gün içinde Ruslar, Harkiv yakınlarındaki Udı ve Odnorobovka yerleşim birimlerini kontrolü altına aldı.

Harkiv’in doğusunda Luhansk ile birleşen idari sınırlara kadar Kiev yönetiminin kontrolündeki bölgelerde Rus güçlerin ilerlemesine Ukrayna güçleri izin vermiyor. Donets nehri önlerinde yoğun çatışma yaşanıyor.

Ukrayna ordusu Herson bölgesinde aktif

Güneyde Azak denizi kıyısının tamamını kontrol altında tutan Ruslar, Zaporijya bölgesinin de üçte ikisini ele geçirmiş durumda. Dinyeper nehrinin hemen kenarındaki Energodar yerleşim biriminde, Avrupa’nın en büyük nükleer santralinin bulunduğu bölgeyi Ruslar mart ayından bu yana ellerinde tutuyor. Son günlerde Zaporijya Nükleer Santrali sahasına sık sık topçu saldırıları düzenleniyor. Bu saldırılar nedeniyle iki ülke birbirini suçluyor.

Zaporijya şehir merkezinin kontrolü elinde olan Ukrayna birlikleri, biraz güneydeki Orehov ve Malaya Tokmakça önlerinde Rus birliklerin ilerlemesini engelliyor.

Ruslar, 2014’te yasa dışı ilhak ettikleri Kırım’ın hemen kuzeyinde yer alan Herson bölgesini savaşın ilk günlerinde ele geçirmişlerdi. Ukrayna ordusu, son dönemde yaptıkları operasyonlarla Herson’daki bazı noktaları geri aldı.

Rus askerlerinin Herson bölgesine komşu Mıkolayiv ve Odessa’ya doğru ilerlemesi Ukrayna güçlerince şu ana kadar durdurulmuş görünüyor. Ruslar bu bölgelere yoğun hava saldırıları düzenliyor.

Türkiye 6 aylık dönemde Rusya ve Ukrayna’yı aynı masada bir araya getirdi

Savaşın başladığı 24 Şubat’tan bu yana geçen 6 ay içerisinde Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında ateşkes sağlanması için başlayan görüşmeler yarım kaldı. Ancak bölgede barışın yeniden tesis edilmesini isteyen Türkiye’nin yoğun diplomatik çabalarıyla taraflar bir araya getirildi ve barışa giden yolda önemli adımlar atıldı.

Daha savaşın ilk ayı bile dolmadan Türkiye’nin arabuluculuğu ile Antalya Diplomasi Forumu marjında Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü dışişleri bakanları toplantısı ile taraflar bu seviyede ilk defa görüştü. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u bir araya getirerek barışın sağlanması için çabaladı.

Rusya ve Ukrayna heyetleri, ateşkes sağlanması için 3’ü Belarus’ta, 1’i Türkiye’de olmak üzere 4 defa yüz yüze müzakere yaptı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuk girişimlerinin neticesi olarak 29 Mart’ta İstanbul’da yapılan müzakereler sonucunda Ukrayna tarafı, Rus tarafına gelecekteki olası yazılı anlaşmanın ilkelerini teslim etti.

Ukrayna tarafı, Ukrayna’daki durumun çok değiştiğini ve Rusya ile müzakereleri askıya aldıklarını duyurdu. Mayıs ayından bu yana her iki taraf da müzakereler konusunda birbirini suçladı.

Tarafların artık birbiriyle tamamen temasları kestiği bir zamanda, küresel buğday ihracatında yaklaşık yüzde 30 paya sahip Rusya ve Ukrayna’nın savaş halinde olması dünyada gıda tedarik problemini de ortaya çıkardı.

Tıkanan sorunun çözümü için devreye giren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletlerin (BM) iştirakiyle oluşturulacak Kontrol Merkezi’ne katılmaya ve merkeze İstanbul’da ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını duyurdu.

Geçen ay, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” hazırlandı.

İstanbul’daki törende Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza törenine tanıklık eden BM adına Genel Sekreter Antonio Guterres, tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ilişkin belgeyi imzaladı.

Türkiye’nin diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan mutabakat ile Ukrayna’ya ait 3 limandan tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin emniyetli şekilde çıkarılması sağlandı. Planın icra ve denetimi de İstanbul’da tarafları temsil eden uzmanların kurulduğu Müşterek Koordinasyon Merkezi’nden gerçekleştirilmeye başladı.

Mutabakat, Rus tahıl ve gübrelerinin de dünya pazarlarına ulaşması için Rusya’ya uygulanan yaptırımlar çerçevesindeki bazı kısıtlamaların kaldırılmasını öngörüyor.

Erdoğan’ın ortaya koyduğu çabalar sayesinde ortaya çıkan mutabakat dünya kamuoyu tarafından memnuniyetle karşılandı.

Mutabakat sayesinde, 1-20 Ağustos tarihlerinde toplam 51 gemi tahıl sevkiyatı için seyre çıkarken bunların 27’si Ukrayna limanlarından çıkış yaptı, 24 gemi ise tahıl sevkiyatı için Ukrayna limanlarına girdi. Ukrayna limanlarından 656 bin 349 ton tahıl sevkiyatı gerçekleştirdi ve bu rakam giderek artıyor.

***

Değerli okurlar bu haftaki ‘Ukrayna’dan Mektup Var!’ başlıklı Haber Bültenimizi burada noktalıyoruz. Tekrar birlikte olmak dileğiyle sevgiyle kalınız!