UNESCO: Derin üzüntü içindeyiz
UNESCO Genel Sekreteri Audrey Azoulay’ın dün örgütteki Türkiye temsilcisine bu konuda endişesini ilettiği belirtildi. Azoulay açıklamasında, “Ayasofya, mimari bir başyapıt ve aynı zamanda yüz yılllardır Avrupa ile Asya arasındaki etkileşimlerin eşsiz bir tanığı. Müze statüsü, mirasının evrensel niteliğini yansıtıyor ve onu diyoloğun güçlü bir sembolü haline getiriyor” ifadelerini kullandı.
Dün alınan kararın, statüdeki değişimin yapıtın evrensel değerine nasıl etki edeceği sorusunu gündeme getirdiğini belirten UNESCO temsilcisi Azoulay, böyle bir değişimin önceden UNESCO’ya bildirilmesi gerektiğini ve ilgili komite tarafından bunun değerlendirilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Azoulay, Türk makamlarının kendileriyle diyaloğa geçmeleri çağrısında da bulundu.
Yunanistan: Açık bir provokasyon
Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni da Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararını “medeni dünyaya karşı açık bir provokasyon” olarak niteledi.
Mendoni, “Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi iradesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan karar, anıtın özgün değerini ve ekümenik doğasını tanıyan medeni dünyaya karşı açık bir provokasyondur” iddiasında bulundu.
Mendoni yazılı açıklamasında, “Erdoğan’da kendini gösteren milliyetçilik, ülkesini altı yüzyıl geriye götürmüştür” ifadelerini kullandı.
Kıbrıs’tan kınama
Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulides de Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararını Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamayla kınadı.
Hristodulides, “Ortodoks inancının evrensel simgesi ve bir dünya mirası olan Ayasofya’nın statüsünü değiştirme kararı, Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerini sürekli artan ve rezil bir biçimde ihlal etmesini ortaya koymuştur” ifadelerini kullandı.
Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararını kınadıklarını belirten Hristodulides, Türkiye’ye uluslararası yükümlülüklerine riayet etme çağrısı yaptı.
Rus Ortodoks Kilisesi: Hrıstiyanların kaygıları işitilmedi
Rus Ortodoks Kilisesi de karara ilişkin “Milyonlarca Hrıstiyanın kaygıları işitilmedi” ifadelerini kullandı. Rus Interfax haber ajansının haberine göre Rus Ortodoks Kilisesi Sözcüsü Vladimir Legoida “Bugünkü yargı kararı, bu sorunda hassasiyet gösterilmesi için yapılan tüm çağrıların duymazdan gelindiğini göstermektedir” diye konuştu.
Danıştay 10’uncu Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını dün iptal etti. Danıştay’ın kararının ardından da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ayasofya’nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı Kararını Twitter üzerinden paylaştı. Erdoğan, imzaladığı kararı “Hayırlı olsun” duyurdu.
Alman hükümetinden ilk açıklama
Almanya’da Federal Hükümetin Dini Özgürlükler Görevlisi Markus Grübel, Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesiyle ilgili açıklama yaptı. Grübel, Katolik haber ajansı KNA‘ya yaptığı açıklamada “Ayasofya’nın sadece tek bir dinin ibadetine açılmasından dolayı üzüntü içerisindeyim” dedi.
Hrıstiyan Demokrat Birlik (CDU) partisi milletvekili Grübel, “Binanın hem Hrıstiyanlık hem de İslam açısından derin tarihi bir önemi var. Bir statü değişikliği söz konusu olacaksa mekanın dinler arasında bir buluşma ve alışveriş mekanı olarak hizmet vermesi gerekirdi” diye konuştu.
[TÜHA Haber Ajansı, 11 Temmuz 2020]