ABD Başkanlarının İstihbarat Brifingi Neleri İçeriyor?

TÜHA HABER Seçilmiş Başkan Joe Biden ve seçilmiş Başkan Yardımcısı Kamala Harris istihbarat brifingi almaya başladı. Ulusal İstihbarat Ofisi direktörü tarafından verilen brifingde en önemli ve gizli istihbarat bilgileri paylaşılıyor.

Joe Biden, 2008 seçimlerinden sonra, George W. Bush yönetiminden başkan yardımcılığı görevini devralırken yine bir geçiş sürecinde başkan ve başkan yardımcılarına verilen günlük istihbarat brifingi notlarını okumuştu.

Demokrat lider, Barack Obama döneminde, sekiz yıl boyunca verilen brifing notlarını okudu. Biden, dört yıllık bir aradan sonra, seçimleri kazanmasının ardından başlayan geçiş sürecinde de Başkan Donald Trump’a verilen günlük istihbarat brifinglerini alıyor.

Brifing formatı başkanın tercihine göre şekilleniyor

ABD’de başkanlara verilen istihbarat brifinglerinin formatı her başkanın isteğine göre şekilleniyor.

ABD’de başkanlara verilen istihbarat brifinglerinin tarihini anlatan Başkan’ın Sırlar Kitabı’nın yazarı David Priess, “İstihbarat brifingini verecek olanlar Biden’a nasıl bir format istediğini soracaktır. Ya da en azından Biden’a nasıl bir formatın uygun geldiğini anlayarak istihbarat brifinginin formatını ona göre şekillendireceklerdir” diyor.

Barack Obama’nın aldığı günlük istihbarat brifingi, deri ciltli 10-15 sayfalık bir belgeydi, sabahları kahvaltı masasında onu beklerdi. Obama başkanlığının ileriki dönemlerinde ise çok gizli istihbarat brifingini güvenliği arttırılmış bir iPad’den okumaya başladı.

Barack Obama bu ay içinde piyasaya çıkan A Promised Land (Vadedilmiş Ülke) adlı kitabında, eski First Lady Michelle Obama’nın istihbarat ve dünyada yaşanan olaylara ilişkin bilgilerin özetinin yer aldığı brifing için “Ölüm, Yıkım ve Korkunç Şeyler Kitabı” dediğini yazıyor.

Barack Obama kitabında, “Bazen Somali’deki terör hücreleri ya da Irak’taki olaylar veya Çinliler’in ya da Ruslar’ın yeni silah sistemleri geliştirdiklerine ilişkin bilgileri okurdum. Ne kadar belirsiz, kaynağı ne kadar zayıf olursa olsun; ya da harekete geçilebilir bir istihbarat olmasa bile, neredeyse her zaman olası terör saldırılarından söz edilirdi. Bunun sebebi, 11 Eylül’den sonra istihbarat konusunda tahmine dayanmaktan kaçınmak amacıyla istihbarat camiasının gösterdiği özendi” diyor.

Trump kısa metin ve grafik tercih ediyordu

Joe Biden ve Kamala Harris, 20 Ocak’ta yapılacak yemin törenine kadar Başkan Trump için hazırlanan günlük brifing notlarını okuyacak.

Bilgiyi görsel olarak almaktan yana olan Trump kısa metin ve grafikleri tercih ediyor. Trump’a verilen istihbarat brifingi notlarını görmeyen David Priess, Trump’ın seçim kampanyası sırasında ve 2016’daki geçiş sürecinde uzun metinlerini okumayı sevmediğini, madde madde metinleri tercih ettiğini söylediğine dikkat çekiyor.

“Trump’ın istihbarat brifinginde muhtemelen tablolar, grafikler yer alıyor. Herkesin dalga geçtiği gibi karikatür kitabı gibi değil. Ama daha görsel bir brifing” diyor.

Trump’ın her zaman okumadığı yazılı brifingi genellikle bir istihbarat yetkilisinin verdiği sözlü brifing izliyor. Bu sözlü brifinglerin Ekim ayında en az bir kez kesintiye uğradığı belirtiliyor.

David Priess, kesintinin sebebini ya da sözlü brifinglerin yeniden başlayıp-başlamadığını bilmediğini ancak Trump’ın seçim kampanyasının yoğun olduğu bir dönemde bu brifinglerin kesintiye uğradığını ifade ediyor.

Merkezi Washington’da bulunan Başkanlık Geçiş Merkezi’nin düzenlediği bir etkinlikte konuşan eski CIA Başkan Vekili Mike Morell’e göre, Seçilmiş Başkan’a Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) attığı somut adımlara ilişkin de brifing veriliyor. Çünkü yemin töreninin ardından CIA’in operasyonları yeni başkanın alanına giriyor.

Eski başkanlar istihbarat brifinglerini nasıl alıyordu?

1961’de göreve gelen Başkan John F. Kennedy, ilk istihbarat brifingini Virginia’da Blue Ridge Mountains’daki evinde yüzme havuzunun dalış tahtasında oturarak okumuştu.

Başkan Lyndon Johnson ise istihbarat brifingini öğleden sonraları okumayı tercih ediyordu.

Başkan Richard Nixon ise brifingleri ulusal güvenlik danışmanı Henry Kissinger’ın okuyup kendisine bilmesi gerektiğini düşündüğü bilgileri aktarmasını istiyordu.

2000 yılında ABD seçimlerinde yaşanan Florida krizinin ardından oyların yeniden sayılması süreci uzayınca, Başkan Bill Clinton, eski Vali George W. Bush’un seçimi kazanması halinde günlük istihbarat brifingine erişimi olması gerektiği yönünde karar vermişti. Bush, göreve yeni gelecek olan ve istihbarat brifinglerini seçilmiş başkan ilan edilmeden önce okuyan ilk başkandı.

Biden önemli dosyaları devralacak

Joe Biden’ın istihbarat brifingini beklenenden daha geç almasının sebebi, Başkan Trump’ın seçim sonuçlarını kabul etmemesi ve geçiş sürecini geç başlatmasıydı. Trump Biden’ın istihbarat brifingi almasına geçtiğimiz Salı günü onay vermişti.

Joe Biden Oval Ofis’e girdiğinde, Kuzey Kore ve İran’dan nükleer tehdit, Ortadoğu’da değişen siyasi dinamikler ve Amerika’nın Afganistan’daki varlığı ve Çin’le gittikçe artan rekabet gibi önemli dosyaları devralacak.

Biden günlük istihbarat brifingini, çalışmalarını yürüttüğü Delaware’den aldı. Kamala Harris de geçiş süreci ofislerinin yer aldığı Ticaret Bakanlığı binasında güvenli bir odada brifingini alıyor.

[TÜHA Haber Ajansı, 02 Aralık 2020]