Gıda güvensizliği su güvensizliği ile ilişkili

ANKARA – TÜHA HABER / Su Politikaları Derneği Kurucu Üyesi ve Başkanı, Su Politikaları Uzmanı, Akademisyen, İnşaat Mühendisi Dursun Yıldız, gıda güvensizliğinin su güvensizliği ile ilişkili olduğunu belirterek, “suya ulaşma zorlukları azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kişilerin yeterli beslenmesini olumsuz etkiliyor” dedi.

Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız, ‘Gıda güvensizliği su güvensizliği ile ilişkili’ konusunda Uluslararası Haber Ajansı (UHA)’ya değerlendirmelerde bulundu.

Dursun Yıldız, son tahminlere göre, dünya nüfusunun yaklaşık onda birinin açlık çektiğini ve yaklaşık üç kişiden biri gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğunun altını çizdi.

Yıldız, bu rakamların arkasında,  gıda güvensizliği ile yakından ilişkili başka bir tehdit olan su güvensizliğinin gizlendiğine dikkat çekti.

Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız, 25 ülkeyi kapsayan yeni bir araştırmada, su güvensizliği ( yeterli ve  güvenilir suya erişim eksikliği)  ile  gıda güvensizliği ( yeterli ve sağlıklı besine ulaşamama- yetersiz beslenme)  arasında güçlü bir bağlantı olduğunun belirlendiğini ifade etti.

Dursun Yıldız, Northwestern Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından 2020’de Gallup Dünya Anketi aracılığıyla ilk kez toplanan verilere dayanan bulguların, suya erişimin iyileştirilmesinin sürdürülebilir ve etkili bir şekilde gıda sorununu çözmenin anahtarı olabileceğini öne sürdüğünü hatırlattı.

“Yapılan çalışma, suya erişimde sık sık sorun yaşayan kişilerin, bunu yaşamayanlara kıyasla gıda güvensizliği ile karşılaşma olasılığının yaklaşık üç kat daha fazla olduğunu ortaya koyuyor” diyen Yıldız, “ayrıca, 2020’de su güvencesi olmayan insanların üçte ikisinden fazlasının aynı anda gıda güvensizliği yaşadığı da görülüyor. Bu durum suya güvenilir erişimin, yalnızca kişisel su ihtiyacını karşılayabilmek  için değil, aynı zamanda yemek pişirmeyi, hijyeni ve besin üretimini  desteklemek için de önemli olduğunu ortaya koyuyor” dedi.

Northwestern Üniversitesi’nde araştırma görevlisi ve araştırma ekibi üyesi olan Hilary Bethancourt’un da, “Su güvensizliği önemli bir küresel sağlık sorunudur ve biyolojik gelişme ve sosyal refah üzerindeki etkisinin iklim değişikliği ile artması muhtemeldir” dediğini hatırlatan Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız, “Bu veriler, su güvensizliğinin gıda, beslenme ve genel olarak refah üzerindeki rolünü anlamada buzdağının sadece görünen yüzünü gördüğümüzü gösteriyor” dedi.

31 000 kişiden elde edilen veriler kullanıldı

Dursun Yıldız, araştırmacıların, Afrika, Latin Amerika ve Asya’daki 25 düşük ve orta gelirli ülkede 15 yaş ve üstü 31.000’den fazla kişiden oluşan bir örneklemden elde edilen verileri analiz ettiğini belirterek, şunları söyledi:

“Genel olarak, katılımcıların yaklaşık yüzde 18’i su güvenliği olmayanlar  olarak sınıflandırılmış; Bu oran  Asya’da yaklaşık yüzde 15 iken  Sahra altı Afrika’da yüzde 34’ün üzerine çıkmış. Çalışma, gıda veya su güvensizliğinin nedenlerini değerlendirmezken, araştırmacılar, bağlantıyı birkaç faktörün açıklayabileceğini söyledi. Yoksulluk içinde yaşayanlar için suya para harcamak, yiyecek için daha az para bulunması anlamına gelebilir. Çiftçiler için su güvensizliği, mahsul yetiştirmek ve hayvan yetiştirmek için daha az su bulunması anlamına gelir. Su temini  için evden çok uzaklara gitmek veya yiyecek hazırlamak için harcanan uzun zaman da bir sorun olarak kabul edilebilir.

Tahıl ve fasulye gibi daha sağlıklı gıdaları pişirmek için gerekli olan su ihtiyacı,  hazır işlenmiş gıdalara daha çok tercihine  yol açabileceğinden, su güvensizliği gıda güvensizliğinin bir alt kategorisi olan  beslenme kalitesini de etkileyebilmektedir”.

Gıda güvensizliği su güvensizliği ile ilişkili

Bu bulgulara dayanarak, araştırmacıların gıda güvensizliği ve su güvensizliğinin birlikte ölçülmesi ve ele alınması gerektiğini önerdiğini açıklayan Yıldız, “Çünkü su sıkıntısı  insanların gıda yardım programları tarafından sağlanan gıdaları yeterince kullanmasını ve uygun beslenmelerini engellemektedir. Bu nedenle, suya erişimi iyileştirme çabalarının  gıda güvenliğine de fayda sağlayabileceği ileri sürülmektedir” dedi.

Dursun Yıldız, bazı uzmanların  “Bazı durumlarda gıda güvenliğini iyileştirmenin en sürdürülebilir yolu su güvenliğini iyileştirmek olabilir” dediğine dikkat çekti.

Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız, “Örneğin, hanelere veya üretim  tesislerinde su sağlanması, kişilerin daha fazla veya daha kaliteli gıda satın alabilmeleri için gelir getirici faaliyetlerde bulunmalarını kolaylaştırmaktadır.  Sulama suyu sağlamak, çiftçilerin gıda üretimi , hayvan yetiştirme imkanlarını  iyileştirebilmekte” olduğunu ifade etti.

Dursun Yıldız, araştırmacıların, çalışma yöntemlerinin gıda güvensizliği ile su güvensizliği arasında nedensel bir ilişki tespit etmelerine  imkan tanıdığını belirttiğine vurgu yaptı.

Yıldız,  ancak  su güvensizliğinin gıda güvensizliği ile birlikte varolma derecesini etkileyen veya gıda güvensizliğini şiddetlendiren faktörleri anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu da sözlerine ekledi.

***

Dursun Yıldız

Dursun Yıldız – Su Politikaları Derneği Kurucu Üyesi ve Başkanı, Su Politikaları Uzmanı, Akademisyen, İnşaat Mühendisi. Yıldız 1958 yılında Samsun’da doğdu. İTÜ İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Devlet Su İşleri’nde çalışmaya başladı, kurumun çeşitli daire başkanlıklarında yöneticilik yaptı. Bu süre içinde Hollanda’da Uluslararası Hidrolik Enstitüsü’nde 1 yıl lisans sonrası, ABD’de ise 3 aylık uygulama eğitimleri aldı. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi Hidropolitik ve Stratejik Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde Su Politikaları alanında Yüksek Lisans çalışmasını tamamladı. Bu arada Ankara Üniversitesi ATAUM’da AB Uzmanlığı ve Uluslararası İlişkiler Uzmanlık diploma eğitimlerini de tamamladı. Yıldız DSİ’de çalıştığı süre boyunca üniversitelerde de ders verdi. Su ve Toprak Yönetimi, Su Güvenliği, Su Sorunları, Orta Asya Suları, Orta Doğu Suları, Su Savaşları gibi konularda 15 adet kitabı ve çok sayıda rapor ve uluslararası dergilerde yayınlanmış makalesi var. TEMA Bilim Kurulu üyesi olan Yıldız, Uluslararası Su Yönetimi ve Diplomasisi dergisinin editörlüğünü yapıyor ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün Uluslararası Su Kaynakları Bölümü’nde Su Politikaları dersi veriyor.

[TÜHA Haber Ajansı, 24 Temmuz 2022]