Rusya yaptırımları sizi nasıl etkileyebilir?

BERLİN – TÜHA HABER / Batı yaptırımları Rus ekonomisini çıkmaza sokmakla tehdit ediyor. Yaptırımların sarsıntıları, Afrika’dan Avrupa’ya tüm dünyada daha yüksek enflasyon ve gıda kıtlığı şeklinde hissedilecek.

(TÜHA) Türkuaz Uluslararası Haber Ajansı Avrupa Temsilcisi Tuba Nur TÜRKELİ’nin haberine göre, Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Avrupa Birliği ve ABD’nin Rusya’ya karşı bir “ekonomik savaş” başlattığını söyledi ve Moskova’ya karşı ülkeyi uluslararası finans piyasalarından fiilen kesen Batı yaptırımlarına atıfta bulundu.

Sözde ekonomik savaş, Rusya’yı mali bir çöküşle karşı karşıya bıraktı ve ruble ABD doları karşısında rekor düşük seviyelere düştü ve Rusların nakit çekme umuduyla ATM’lerde sıraya girmesinden korkan Rusları harekete geçirdi.

Ancak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’ya karşı savaşına tepki olarak ortaya çıkan Batı yaptırımlarının baskısını hisseden sadece Rusya değil. Yaptırımlar, Mısır’dan Almanya’ya, savaşta taraflardan büyük ölçüde buğday ve doğal gaza bağımlı olan ülkelere zarar veriyor. 

DW, Rusya’ya yönelik yaptırımların diğer ülkelerdeki insanlar için ne anlama geleceğine bakıyor.

Daha yüksek enerji fiyatları

Tüccarlar, dünyanın en büyük petrol ve gaz ihracatçılarından biri olan Rusya’dan ve Rus gazının önemli bir transit ülkesi olan Ukrayna’dan tedarik kesintilerine hazırlanırken, hafta sonu boyunca Batı’nın Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlarının ardından petrol ve doğal gaz fiyatları yükseldi .

Yaptırımlar şimdiye kadar doğrudan enerji sektörünü hedef almadı, ancak tüccarlar Moskova’nın petrol ve gaz ihracatını kısıtlayarak misilleme yapabileceğinden ve Batı yaptırımlarının ülkenin altın kazı olan Rus enerji sektörüne doğrudan zarar verecek şekilde genişletilebileceğinden korkuyor.

Rystad Energy petrol piyasası analisti Louise Dickson bir notta, “Rusya’nın enerji arzı, ya Rusya tarafından silah olarak alıkonulması ya da yaptırımlar nedeniyle piyasadan silinmesi nedeniyle çok büyük risk altında” dedi.

Ayrıca, büyük Rus bankalarının SWIFT ödeme sisteminden kapatılmasının, Rus petrol ve gazını satın almayı aşırı derecede hantal hale getirebileceğine dair endişeler de var. Avrupa bankaları Societe Generale ve Credit Suisse’in Rusya’dan tüm emtia finansmanını durdurduğu bildiriliyor.

Bu, gaz arzının üçte birinden fazlasını ve petrolün yaklaşık dörtte birini Rusya’dan alan Avrupa’da pek çok kişiyi endişelendiriyor. Gaz arzındaki herhangi bir kesinti, Avrupalıları evlerini ısıtmak için yeterli gazdan yoksun bırakabilir ve kamu hizmetleri elektrik üretmek için yakıt için çabalamaya bırakılacağı için fahiş elektrik faturaları ile karşı karşıya kalabilir.

Deutsche Bank analisti Jim Reid, müşterilerine verdiği demeçte, “Şimdiye kadar yaptırımlar enerjiyi kesiyor gibi görünüyor ve bu nedenle yayılma olması olabileceğinden daha az şiddetli. Hata yapmayın, çok daha kötü bir sonucun riskleri var.” dedi.

Gıda fiyatlarındaki artış

Kriz, buğday ve mısır gibi tahıllar ve yağlı tohumlar ile ilgili korkuları da artırdı. Chicago’da buğday vadeli işlemleri Cuma günü 13-1/2 yılın en yüksek seviyelerine dokunduktan sonra yükselirken, mısır fiyatları da yüksek seviyelerde işlem görüyor. 

Rusya ve Ukrayna birlikte küresel buğday ihracatının yaklaşık %30’unu, mısır ticaretinin yaklaşık beşte birini ve ayçiçek yağı ihracatının yaklaşık %80’ini oluşturmaktadır. Her ikisi de Orta Doğu ve Avrupa’nın kilit buğday tedarikçileridir. Türkiye ve Mısır, Rus buğdayının en büyük ithalatçılarıdır.

Uzmanlar, Rus askeri operasyonlarının Libya, Yemen ve Lübnan gibi ülkelerde gıda fiyatlarını daha da artıracağından ve bu ülkelerdeki gıda krizini derinleştireceğinden korkuyor.

Çatışma, Asya, Afrika ve Avrupa Birliği’ne tahıl taşımak için kullanılan Karadeniz limanlarından yapılan ihracatı şimdiden kesintiye uğratıyor. Pazartesi günü Mısır, sadece birkaç teklif aldıktan sonra ve çok yüksek fiyatlarla buğday tedarik etmek için bir ihaleyi iptal etmek zorunda kaldı.

Enflasyon alevlenmeye devam edecek

Dünyadaki çoğu insan için, Ukrayna ihtilafının ve yaptırımlarının ekonomik etkisi, esas olarak daha yüksek enerji, metal ve gıda fiyatlarının neden olduğu daha yüksek enflasyon şeklinde hissedilecektir.

Alüminyum fiyatları, küresel mali kriz sırasında 2008’de ulaştığı zirveyi geçerek rekor bir seviyeye yükseldi. Tüccarlar, Rusya’ya yönelik yaptırımların ve Moskova’dan gelen misilleme önlemlerinin küresel alüminyum arzını bozabileceğinden korkuyor. Rusya, dünyadaki alüminyumun yaklaşık %6’sını üretiyor.

Enerji yoğun metalin arzı, daha yüksek enerji fiyatları ve daha fazla tesisin kapanmasına yol açabilecek elektrik kesintilerinden de etkilenecektir.

Capital Economics’ten Jason Tuvey, “Yeni küresel tedarik zinciri kesintileri önemli bir risk ve en azından bu emtia fiyatlarının bir süre daha yüksek kalması ve küresel enflasyonun daha uzun süre yüksek kalması muhtemel” dedi.

İstila, küresel ekonomik toparlanmayı pandemiden raydan çıkarma riskiyle karşı karşıya kalıyor ve ABD ve Almanya gibi ülkelerde savaştan önce bile on yıllardır yüksek seyreden enflasyonu kontrol altına almak için para arzını sıkılaştırması beklenen politika yapıcılar için meseleleri karmaşıklaştırıyor .

Ekonomik toparlanma konusundaki belirsizlik, merkez bankalarının faiz oranlarını artırma planlarını nihayetinde geciktirebilir, bu da ultra ucuz ipoteklerin ve bireysel kredilerin biraz daha uzun süre piyasada kalabileceği anlamına gelir.

[TÜHA Haber Ajansı, 02 Mart 2022]